Σπιναλόγκα σήμερα – Πως οι αρχαιολογικοί μας χώροι μετατρέπονται σε εισπρακτικές μηχανές | του Αντώνη Ζερβού

Με έκπληξη διάβασα ότι το εισιτήριο εισόδου στον χώρο της Σπιναλόγκα από τον Απρίλιο του 2025 ( του χρόνου δηλαδή) αυξάνεται  από 8€ που είναι σήμερα σε 20€ !!!!

Νέα μέθοδος αποκλεισμού του μνημείου πλέον σήμερα ή απλά μετατροπή του σε κυνικό εισπρακτικό μηχανισμό για τον οικονομικό Πύθο των Δαναΐδων του ανάλγητου κράτους μας ;

Όποια αιτία από τις δύο και αν κρύβεται πίσω από το γεγονός αυτό, είναι τραγικό .

Το εισιτήριο εισόδου από 2€ το 2016 σε 8 χρόνια έγινε 20€ !!!! Δεκαπλασιάστηκε !!!!

Και από αυτά τα ποσά  που διασφαλίζονται όλα αυτά τα χρόνια από το μνημείο, για την βελτίωση του διατίθενται ψιχία. Μάλιστα τις περισσότερες φορές τα ποσά που διατίθενται προέρχονται από ευρωπαϊκούς πόρους και όχι εθνικούς, δηλ. από τις εισπράξεις στο νησί. Ο δε Δήμος Αγίου Νικολάου που υφίσταται όλη την πίεση από την λειτουργία του μνημείου (καθαριότητα, συντήρηση οδικού δικτύου, αιχμές κατανάλωσης νερού, κλπ) δεν εισπράττει ούτε ένα σεντ !!!!

Κυκλοφορεί λοιπόν ευρέως η άποψη ότι η αυτή τελευταία ενέργεια είναι για να περιοριστεί ο αριθμός των επισκεπτών στο νησί.

Αν αυτό είναι αληθές, τότε έχουμε νέο αποκλεισμό της νήσου από τους οικονομικά ασθε-νέστερους επισκέπτες μας – οι οποίοι όμως ‘’ζουν’’ πολύ μεγάλο αριθμό επιχειρηματιών στην περιοχή (πλοιοκτήτες ημεροπλοίων, καφετέριες, εστιατόρια, τουριστικά καταστήματα, κλπ) – και οδηγούμαστε σε νέες ρατσιστικές λογικές . Για ένα μνημείο που ακριβώς στηλιτεύει αυτές λογικές.

Του χρόνου ένα ζευγάρι θα πρέπει να δαπανήσει 64€ – 68€ (αντί 40€ – 44€ που είναι σήμερα) για να επισκεφθεί το νησί, ενώ μια τετραμελής οικογένεια 128€ – 136€ !!! (αντί 80€-96€ αντίστοιχα σήμερα) δηλαδή αύξηση 100%. Σατανική σύλληψη !!!

Γνωρίζω ότι από το ΥΠ.ΠΟ. ενδεχομένως να ισχυριστούν ότι ο πραγματικά μεγάλος αριθ-μός επισκεπτών – που το ίδιο το ΥΠ.ΠΟ. δεν φροντίζει να διαμορφώσει συνθήκες για να μπορεί το μνημείο να ανταπεξέλθει στον όγκο των επισκεπτών – αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την αξία του μνημείου. Να σημειώσω όμως – επειδή συμμετείχα στην όλη διαδικασία για την ένταξη του μνημείο στα μνημεία της UNESCO – ότι η εκπρόσωπος του ICOMOS που επι-σκέφθηκε το μνημείο, και επεσήμανε το γεγονός αυτό, πρότεινε την λύση να διαβαθμιστεί το εισιτήριο στη διάρκεια της ημέρας, ώστε την μεσημβρινή περίοδο 12.00 – 15.00, να περιορισθεί ο αριθμός . Δηλαδή φτηνότερο εισιτήριο στην πρωινή και απογευματινή ζώνη και ακριβότερο στην μεσημβρινή. Έτσι θα ανακατανεμηθούν οι επισκέπτες στην διάρκεια της ημέρας και η πίεση στο μνημείο θα ‘’ηρεμήσει’’ . Προφανώς αυτά είναι δύσκολα πράματα για να οργανωθούν από την δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα. Έτσι πολύ απλά οδηγηθήκαμε σε ενιαίο – παράλογα ακριβό – εισιτήριο. Εύκολες, γρήγορες και εισπρακτικά αποδοτικές λύσεις. Πονάει κεφάλι κόβω κεφάλι !!! Σιγά μην κάτσουμε να αξιολογήσουμε την απόφασή μας λαμβάνοντας υπόψιν μας τις υφιστά-μενες συνθήκες και τις ανατροπές που θα δημιουργηθούν στην οικονομία της περιοχής. Προφανώς δεν είμαι υπερ του άκρατου και επικίνδυνου υπερτουρισμού αλλά τα ζητήματα αυτά θέλουν μελέτη ενημέρωση και όχι ‘’αποφασίζομεν και διατάζομεν’’.

Επίσης αναφέρεται ότι οι ευρωπαίοι είναι συνηθισμένοι σε τέτοιες λογικές στους επισκέ-ψιμους τόπους ενδιαφέροντος. Και προφανώς συμφωνώ. Αλλά ευρωπαϊκές τιμές σε τριτοκοσμικές συνθήκες ; Οι ‘’κουτόφραγκοι’’ με τα έσοδα από τα μνημεία και τους χώρους ενδιαφέροντος διαμορφώνουν συνθήκες σύγχρονές και ανθρώπινες. Διαμορφώνουν χώρους στάθμευσης, χώρους υγιεινής, χώρους πρώτων βοηθειών, νερό !!!!!, κλπ για τους επισκέπτες τους . Εμείς ; Έχουμε χώρους στάθμευσης στην Πλάκα ; Υπάρχει παροχή νερού; Αποχετευτικό σύστημα ; Εμείς όμως εισπράττουμε σαν να υπήρχαν. Τις ανύπαρκτες υποδομές τις κρύβουμε κάτω από το χαλί. Τριτοκοσμικές λογικές .

Να σημειώσω ότι για την βελτίωση των μεταφορά ηλεκτρ. ενέργειας, νερού, και την κατά-σκευή  compact βιολογικού καθαρισμού ο Δήμος Αγίου Νικολάου διεκδίκησε μόνος του πόρους που ευτυχώς διασφαλίστηκαν  (2.500.000 €) – λόγω της παρέμβασης της κ. Αγγελοπούλου – Δασκαλάκη – από το ΥΠ.ΕΣ., από το πρόγραμμα ΑΝΤ. ΤΡΙΤΣΗΣ . Το ΥΠ.ΠΟ. δεν πληρώνει. Μόνο εισπράττει. Ελπίζω δε τα έργα αυτά να ολοκληρωθούν σύντομα. Ο ΔΕΔΗΕ πόντισε το διπλό καλώδιο και τοποθέτησε τον υποσταθμό στην Σπιναλόγκα. Μένει η κατασκευή του οικίσκου αναχώρησης δίπλα στο νεκροταφείο της Πλάκας από τον Δήμο. Το έργο έχει δημοπρατηθεί. Έτσι το ρεύμα θα έχει φτάσει στο νησί. Από κει και πέρα όμως; Η μεταφορά του ρεύματος στο εσωτερικό του φρουρίου, η ανακατασκευή του φωτισμού και οι παροχές στις αναγκαίες θέσεις; Θέλει μελέτη και έργο κόστους , κατά την εκτίμησή μου της τάξεως του 1.500.000 € . Θα διατεθούν από τις εισπράξεις της χρυσοτόκου όρνιθος-Σπιναλόγκα ; Και ελπίζω ο Δήμος να τρέξει όσο μπορεί τα άλλα δύο έργα ( δίκτυο μεταφοράς νερού – βιολογικός καθαρισμός) ώστε σε 1-2 χρόνια το μνημείο να έχει την εμφάνιση και τις υποδομές που του αξίζουν, σεβόμενοι τους πολλούς επισκέπτες μας ως φιλόξενος τόπος και κινωνία.

Μετά τα παραπάνω θεωρώ ότι η αύξηση είναι μόνο για εισπρακτικούς λόγους.

Και από τα τεράστια ποσά που εισπράττει το ΥΠ.ΠΟ. από τα αρχαιολογικά και λοιπά μνημεία, δυστυχώς δεν  εκχωρεί πόρους ούτε για τα ίδια τα χρυσοφόρα μνημεία, ώστε να γίνονται οι απαραίτητες βελτιώσεις των υποδομών των χώρων αυτών. Με το σημερινό εισιτήριο το μνημείο αποδίδει ετησίως πάνω από 3.000.000€ στο δημόσιο . Με την αύξηση δε θα φτάσουν κοντά στα 8.000.000 € !!! Θα δώσουν 500.000€ για την βελτίωση του μόλου πρόσδεσης που υπάρχει έτοιμη μελέτη εγκεκριμένη ήδη από το ΚΑΣ ; Πολύ αμφιβάλω. Και πρόκειται για τον 2ο σε επισκεψιμότητα αρχαιολογικό χώρο στην Κρήτης και από τους πρώτους πανελλαδικά.

Τέλος επισημαίνω ένα ακόμα θέμα με ιδιαίτερη σημασία. Η διάθεση ενός μικρού ποσοστού (10%-20%) από τις εισπράξεις των μνημείων στους αντίστοιχους ΟΤΑ – με συγκεκριμένες υπο-χρεώσεις (καθαριότητα, μικροσυντηρήσεις, εποχιακό προσωπικό, κλπ)- θα αναβάθμιζε τις παρεχόμενες υπηρεσίες, ενώ το μεγάλο ποσοστό από τα έσοδα αυτά θα εξακολουθούσε να τροφοδοτεί τους εθνικούς πόρους και τους υπόλοιπους αρχαιολογικούς χώρους . Η πρόταση αυτή είχε γίνει από τον Δήμο το 2000 αλλά προφανώς αγνοήθηκε.

Θεωρώ λοιπόν ότι η απρόσωπη κατηγοριοποίηση των μνημείων μας με βάση μόνο τον αριθμό επισκεπτών θα πρέπει να επανεξεταστεί προς μια άλλη κατεύθυνση λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις τοπικές συνθήκες, δίνοντας τον χρόνο στις τοπικές κοινωνίες να προσαρμοστούν στις σχεδιαζόμενες πολιτικές στην διαμόρφωση των οποίων πρέπει οι τοπικοί φορείς (περιφέρεια, Δή-μος, επιμελητήρια, ργαζόμενοι) να έχουν λόγο. Τουλάχιστον γνώμη. Όχι τελεσίδικες αποφάσεις που λαμβάνονται σε κλειστά γραφεία.

Εποχές έντονης οικονομικής κρίσης δεν μπορεί να οδηγούμαστε σε τέτοιου μεγέθους αυξήσεις.

Περιμένω βέβαια τις αντιδράσεις των επίσημων φορέων της Κρήτης και της περιοχής μας. Τώρα, πριν είναι αργά.

Αντώνης Εμμ. Ζερβός

Πρ. Δήμαρχος Αγίου Νικολάου

Υ.Γ. 1. Το ΥΠ.ΠΟ. δεν αντέδρασε για τις παράκτιες ανεμογεννήτριες στον Κόλπο Μερ/λου.

Ευτυχώς αντιδράσαμε όλοι οι άλλοι και ελπίζω το αρμόδιο Υπουργείο να λάβει υπ’ όψιν του τις αντιδράσεις μας.

Μήπως αυτός ήταν ο πραγματικός λόγος της αλλαγής στάσης του ΥΠ.ΠΟ. στο θέμα της ένταξης του μνημείου στα μνημεία τα προστατευόμενα από την UNESCO ;;;

Υ.Γ. 2. Η Στατιστική Υπηρεσία αρνείται πεισματικά να ανακοινώνει την κίνηση της Σπιναλό-γκα στις ανακοινώσεις της για τους επισκέπτες διαφόρων αρχαιολογικών χώρων. Έχει ζητηθεί κατ’ επανάληψιν από το ΥΠ.ΠΟ. να συμπεριληφθεί. Κανένα αποτέλε-σμα. Γιατί ; Αν από την Κρήτη περιλαμβανόταν μόνο η Κνωσσός ως μνημείο, θα το δεχόμουν. Όμως τα  μνημεία του Λασιθίου απουσιάζουν. Ξανά γιατί ;