Οι επικεφαλής των πέντε ευρωπαϊκών θεσμών γράφουν για τα 25 χρόνια ευρώ

Στα 25 χρόνια από την υιοθέτηση του ευρώ ως ενιαίο νόμισμα για τα κράτη-μέλη της ΕΕ αναφέρονται σε άρθρο τους οι επικεφαλής των πέντε ευρωπαϊκών θεσμών.

Οι κ.κ. Πασκάλ Ντόναχιου, πρόεδρος της Ευρωομάδας, Κριστίν Λαγκάρντ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ρομπέρτα Μέτσολα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Σαρλ Μισέλ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μιλούν τόσο για τις δυσκολίες του εγχειρήματος, όσο και για το πώς άλλαξε η ζωή των Ευρωπαίων με την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος.

Παράλληλα, αναφέρονται στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει τα επόμενα χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση, σχετικά με την κλιματική κρίση, θέματα άμυνας, αλλά και την ψηφιακή μετάβαση.

Το άρθρο των 5 επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών για το ευρώ και τις προκλήσεις που φέρνει το μέλλον
«Πριν από 25 χρόνια, την 1η Ιανουαρίου 1999, το ευρώ τέθηκε σε ισχύ ως ενιαίο νόμισμα για 11 κράτη μέλη της ΕΕ. Σήμερα εξυπηρετεί την οικονομία και διευκολύνει τη ζωή 350 εκατομμυρίων ανθρώπων σε 20 χώρες.

Η υπόθεση της Ευρώπης βασιζόταν πάντα στην επίλυση προβλημάτων που οι χώρες δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μόνες τους. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οραματιστές ηγέτες κατανόησαν ότι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί η ειρήνη στην ήπειρό μας ήταν να ενώσουμε τις οικονομίες μας. Και μια ενωμένη Ευρώπη θα απαιτούσε, με τον καιρό, ένα ενιαίο νόμισμα για να αξιοποιήσει στο έπακρο τα οικονομικά οφέλη που θα δημιουργούσε αυτό το μέρισμα ειρήνης.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, καθώς η Ευρώπη έκανε περαιτέρω βήματα για την εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς της, το όνειρο του ενιαίου νομίσματος έγινε σχέδιο. Και πριν από 25 χρόνια -την 1η Ιανουαρίου 1999- το σχέδιο αυτό έγινε πραγματικότητα. Σήμερα, το ευρώ είναι απαραίτητο μέρος της καθημερινότητάς μας, προσφέροντάς μας απλότητα, σταθερότητα και κυριαρχία.

Έχει κάνει τη ζωή των Ευρωπαίων πολιτών απλούστερη, οι οποίοι μπορούν εύκολα να συγκρίνουν τιμές, να συναλλάσσονται και να ταξιδεύουν. Μας έχει δώσει σταθερότητα, προστατεύοντας την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας εν μέσω μιας σειράς κρίσεων. Και η έκδοση του δεύτερου σημαντικότερου νομίσματος στον κόσμο μάς έδωσε μεγαλύτερη κυριαρχία σε έναν ταραγμένο κόσμο. Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η ζώνη του ευρώ αυξήθηκε από 11 σε 20 χώρες από την ίδρυσή της.

Υπήρξαν τεράστιες προκλήσεις όλα αυτά τα χρόνια, συμπεριλαμβανομένων των ερωτημάτων σχετικά με το μέλλον του ίδιου του ευρώ. Αλλά κάθε φορά βρίσκαμε τις σωστές απαντήσεις. Για παράδειγμα, ως απάντηση στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και την κρίση δημόσιου χρέους, θεσπίσαμε διασφαλίσεις όπως το εναρμονισμένο σύστημα τραπεζικής εποπτείας και εξυγίανσης ή τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Σήμερα, η υποστήριξη του ενιαίου νομίσματος από τους πολίτες της ζώνης του ευρώ βρίσκεται κοντά σε επίπεδα ρεκόρ.

Αλλά το έργο μας δεν έχει τελειώσει. Διότι σήμερα αντιμετωπίζουμε νέες προκλήσεις που οι χώρες δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνες τους – και οι άνθρωποι αναζητούν απαντήσεις στην Ευρώπη.

Αντιμετωπίζουμε αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, και όχι μόνο τον παράνομο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, ο οποίος απαιτεί τολμηρές συλλογικές αποφάσεις. Αντιμετωπίζουμε μια κλιματική κρίση που επιταχύνεται και την οποία μπορούμε να λύσουμε πραγματικά μόνο από κοινού: Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα δεν σταματούν στα σύνορα. Και αντιμετωπίζουμε πρωτοφανείς προκλήσεις για την ανταγωνιστικότητά μας από τις ενεργειακές και βιομηχανικές πολιτικές σε άλλα μέρη του κόσμου.

Αυτό σημαίνει ότι θέματα όπως η άμυνα, καθώς και η “πράσινη” και η ψηφιακή μετάβαση, έχουν καταστεί επείγοντα ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος. Το ίδιο ισχύει και για τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τη χρηματοδότηση των μαζικών επενδύσεων που απαιτούνται για την απαλλαγή των οικονομιών μας από τις ανθρακούχες εκπομπές, την ενίσχυση της ασφάλειας των αλυσίδων εφοδιασμού μας και την αναβάθμιση των τεχνολογιών μας. Στην ΕΕ, μόνο η “πράσινη” μετάβαση θα απαιτήσει επενδύσεις ύψους 620 δισ. ευρώ κάθε χρόνο μέχρι το 2030.

Οι λύσεις πρέπει να αγκαλιάσουν την κλίμακα που καθίσταται δυνατή με τη συνεργασία στην Ευρώπη. Οικοδόμηση μιας πραγματικής ένωσης κεφαλαιαγορών που θα εκτείνεται σε όλη την ήπειρο για την κινητοποίηση της ιδιωτικής χρηματοδότησης. Χρήση ευρωπαϊκών εργαλείων και πολιτικών για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ασφάλειάς μας, για παράδειγμα με την ενίσχυση των υφιστάμενων δομών μέσω αναθεωρημένων δημοσιονομικών κανόνων και μιας πιο ισχυρής τραπεζικής ένωσης. Και φέρνοντας το ίδιο το ενιαίο νόμισμα στην ψηφιακή εποχή, προετοιμάζοντας τα θεμέλια για ένα πιθανό ψηφιακό ευρώ που θα μπορεί να συμπληρώνει τα μετρητά.

Ταυτόχρονα, με αρκετές χώρες να βρίσκονται επί του παρόντος σε διαδικασία ένταξης στην ΕΕ, πρέπει να διατηρήσουμε την ικανότητά μας να δράσουμε αποφασιστικά. Η διεύρυνση και η εμβάθυνση δεν αποκλείουν η μία την άλλη. Όμως η διεύρυνση μπορεί να απαιτήσει αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης της ΕΕ.

Οι λαοί της Ευρώπης γνωρίζουν ότι ο κόσμος αλλάζει. Και καταλαβαίνουν ότι η ενότητα έχει δύναμη. Περίπου τα 2/3 των Ευρωπαίων είναι πεπεισμένοι ότι η ΕΕ αποτελεί προπύργιο σταθερότητας. Ας τους δείξουμε, λοιπόν, ότι η Ευρώπη μπορεί να διαμορφώσει αυτή την αλλαγή και να ανταποκριθεί στις προσδοκίες τους.

Αυτό θα απαιτήσει φιλοδοξία και επιμονή -τις ίδιες ακριβώς ιδιότητες που ενσάρκωσαν οι ιδρυτές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Και θα απαιτήσει να αναγνωρίσουμε ότι δεν μπορούν να επιτευχθούν όλοι οι στόχοι άμεσα. Το μάθημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης είναι ότι πρέπει να κάνουμε τα βήματα που είναι μπροστά μας όταν προκύπτει η στιγμή. Τα άλλα βήματα θα ακολουθήσουν όταν έρθει η ώρα.

Όπως παρατήρησε κάποτε ο Γάλλος συγγραφέας Anatole France: “Για να πετύχουμε μεγάλα πράγματα, δεν πρέπει μόνο να πράττουμε, αλλά και να ονειρευόμαστε, δεν πρέπει μόνο να σχεδιάζουμε, αλλά και να πιστεύουμε”. Τα πρώτα 25 χρόνια του ευρώ έδειξαν πόσο επιτυχημένο μπορεί να είναι ένα όνειρο. Καθώς όμως ο κόσμος αλλάζει γύρω μας, η δράση μας αποδεικνύει ότι η ενωμένη Ευρώπη παρέχει τις απαντήσεις που χρειάζονται οι Ευρωπαίοι και ο κόσμος».