 |  |  |
Το δυσεπίλυτο ζήτημα της διαχείρισης των υγρών αποβλήτων των ελαιοτριβείων στην Ελλάδα του 2016 έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις. Η παραγωγή 1.300.000 κυβικών μέτρων αποβλήτων ετησίως, μέσα σε μια περιορισμένη χρονικά περίοδο από τον Νοέμβριο έως τον Φεβρουάριο, δημιουργεί ένα μείζον περιβαλλοντικό πρόβλημα.
Με την προηγούμενη διαδικασία αδειοδότησης, οι προσφερόμενες εναλλακτικές λύσεις στη διαχείριση των αποβλήτων ήταν πολύ περιορισμένες. Βάσει των στοιχείων, μόνο το 1/3 των ελαιοτριβείων είχαν λάβει επαρκή περιβαλλοντική αδειοδότηση, με τα υπόλοιπα ελαιοτριβεία να λειτουργούν στη «γκρίζα» περιοχή νομιμοφάνειας και πάντα κατά ανοχή των ελεγκτικών μηχανισμών. Είναι γνωστά τα προβλήματα που προκύπτουν από αυτόν τον τρόπο «αδιαφανούς» περιβαλλοντικής αδειοδότησης των ελαιοτριβείων, με σημαντικότερα εξ αυτών την ανανέωση της άδειας λειτουργίας τους και τη χρηματοδότησή τους από εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους.
Λαμβάνοντας τα δεδομένα αυτά υπόψη, προσπαθήσαμε να λύσουμε το σύνθετο πρόβλημα διαχείρισης υγρών αποβλήτων – αδειοδότησης των ελαιοτριβείων συντονισμένα και σε δύο φάσεις:
α) Με την έκδοση της ΚΥΑ 127402/2016 (ΦΕΚ 3924/Β/2016), προσπαθήσαμε να επιλύσουμε πρωτίστως το χρόνιο πρόβλημα διαχείρισης αποβλήτων των ελαιοτριβείων. Για πρώτη φορά, τα ελαιοτριβεία έχουν τη δυνατότητα χρήσης των υγρών αποβλήτων τους ως λίπασμα δενδρωδών καλλιεργειών, με τη μέθοδο της φερτάρδευσης. Ταυτόχρονα, τους δίνεται η ευκαιρία να παραδίδουν τα στερεά απόβλητά τους (ελαιοπυρήνες), εκτός του πυρηνελαιουργείου και σε κεντρικό διαχειριστικό φορέα, κατάλληλα αδειοδοτημένο. Ακολουθώντας αρχές κυκλικής οικονομίας, τα ελαιοτριβεία έχουν, πλέον, περισσότερες εναλλακτικές χρήσεις των αποβλήτων τους.
β) Σε δεύτερη φάση, πραγματοποιώντας μία σειρά επαφών με κλαδικούς εκπροσώπους ελαιοτριβείων και εξειδικευμένους επιστήμονες, καταγράψαμε μια σειρά από ουσιαστικές αλλαγές στην προαναφερθείσα ΚΥΑ, ώστε αυτή να απλοποιηθεί και να γίνει τεχνικά εφαρμόσιμη και αποδεκτή από το σύνολο των ελαιοτριβείων. Προσεγγίσαμε το ιταλικό μοντέλο, στο οποίο ανάλογες πρακτικές διασποράς υγρών αποβλήτων, δειγματοληψίας και ελέγχου εφαρμογών, έχουν αναπτυχθεί με επιτυχία εδώ και 21 χρόνια. Με την έκδοση της νέας τροποποιημένης ΚΥΑ που αφορά στη διαχείριση αποβλήτων των ελαιοτριβείων (ΦΕΚ 4333 Β’ 12/12/2017), επιτυγχάνεται εναρμόνιση λειτουργίας του συγκεκριμένου κλάδου με τις αρχές καλής πρακτικής που εφαρμόζονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Με τη νέα ΚΥΑ δίνεται η δυνατότητα σε όλα τα ελαιοτριβεία να αδειοδοτηθούν νομότυπα και να λειτουργήσουν με ένα φιλικά περιβαλλοντικό τρόπο, ελαχιστοποιώντας τη χρήση χημικών λιπασμάτων. Είναι η πρώτη φορά που τα υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων παύουν να αντιμετωπίζονται ως «ρύπος» αλλά αξιοποιούνται ως «πόρος».
Το μεγαλύτερο στοίχημα, όμως, είναι η επωφελής χρησιμοποίηση των δεδομένων που προκύπτουν μετά την εφαρμογή της νέας ΚΥΑ.
Λειτουργώντας πλέον με διαφανή και νόμιμο τρόπο, ο κλάδος των ελαιοτριβείων μπορεί στοχευμένα να αξιοποιήσει δράσεις και χρηματοδοτικά εργαλεία που του προσφέρονται, έτσι ώστε να προσδώσει υψηλή προστιθέμενη αξία στο τελικό προϊόν του (ελαιόλαδο) αλλά, ταυτόχρονα να παράγει και μια σειρά από υποπροϊόντα – παραπροϊόντα τα οποία θα του προσφέρουν μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και σαφή εξαγωγικό προσανατολισμό.
Σε αυτήν την αναπτυξιακή κατεύθυνση οι ελαιοτριβείς, μπορούν μέσα από τις δράσεις 4.2.1. και 4.2.2 του υπομέτρου 4.2 «Μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων» του ΠΑΑ 2014- 2020 του ΥΠ.Α.Α.Τ να προχωρήσουν σε εκσυγχρονισμό της μονάδας τους (αντικατάσταση ή/και συμπλήρωση μηχανολογικού εξοπλισμού) και αγορά καινούργιων οχημάτων. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται και οχήματα μεταφοράς ελαιοπυρήνα και υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων και διασποράς τους σε γεωργική γη.
Παράλληλα το Υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης μέσω της δράσης «Ενίσχυση της Περιβαλλοντικής Βιομηχανίας» προσφέρει στους ελαιοτριβείς την ευκαιρία σε επίπεδο Δήμου, Νομού ή Περιφέρειας, να δημιουργήσουν κεντρική μονάδα διαχείρισης υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων και να παράγουν μια σειρά υποπροϊόντων (πολυφαινόλες, κομπόστ λίπασμα, ζωοτροφές, συμπληρώματα διατροφής) τα οποία προσδίδουν έως και 400% προστιθέμενη αξία στο τελικό προϊόν.
Τέλος, είναι σκόπιμο να αναφερθεί ότι όλη η διαδικασία μέχρι και την έκδοση της τελικής ΚΥΑ (12/12/2017), είναι ένα από τα λίγα παραδείγματα διαδραστικότητας και συνεργασίας ιδιωτικού τομέα, επιστημονικής κοινότητας και Δημόσιας Διοίκησης.
- Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Κρήτη, την Ελλάδα και όλο τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, με εγκυρότητα και αξιοπιστία, στο cna.gr
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Facebook
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Twitter
- Ακολουθήστε το cna.gr στο YouTube
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Instagram
