11η Σεπτεμβρίου 2001: Οταν κατέρρευσαν οι Δίδυμοι Πύργοι

Το ρολόι σταμάτησε στις 8:46 το πρωί, όταν αεροσκάφος της American Airlines με 92 επιβαίνοντες πέφτει στον βόρειο Πύργο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, στην καρδιά της Νέας Υόρκης.

Στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001, ο κόσμος άλλαξε. Το ρολόι σταμάτησε στις 8:46 το πρωί, όταν αεροσκάφος της American Airlines με 92 επιβαίνοντες πέφτει στον βόρειο Πύργο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, στην καρδιά της Νέας Υόρκης. Το κτίριο τυλίγεται στις φλόγες. Εκατοντάδες άνθρωποι πεθαίνουν επιτόπου. Άλλοι εγκλωβίζονται. Όσοι επέζησαν από την έκρηξη, πηδούν από τα παράθυρα για να σωθούν.

Λίγα λεπτά αργότερα, στις 9:03, πριν καν καταλάβουν οι Νεοϋορκέζοι τι συνέβη, εκατομμύρια τηλεθεατές βλέπουν ζωντανά να χτυπάει τον νότιο πύργο ένα δεύτερο αεροσκάφος, της United, με 64 επιβαίνοντες. Στις 9:37, τρίτο αεροσκάφος πέφτει στο Πεντάγωνο.

Λευκός Οίκος, Καπιτώλιο κι άλλα ομοσπονδιακά κτίρια της Ουάσιγκτον εκκενώνονται, όπως και τα κτήρια που στεγάζουν την Παγκόσμια Τράπεζα και τον ΟΗΕ. Λίγο αργότερα, γίνεται γνωστό ότι τέταρτο αεροσκάφος έπεσε στην Πενσιλβάνια. Πιθανότατα είχε ως προορισμό τον Λευκό Οίκο, οι επιβάτες, όμως, φαίνεται ότι εξεγέρθηκαν και απέτρεψαν το χτύπημα.

Οι Δίδυμοι Πύργοι καταρρέουν διαδοχικά μέσα σε λίγα λεπτά, σε ζωντανή παγκόσμια μετάδοση. Χιλιάδες πολίτες βρίσκουν τραγικό θάνατο στα συντρίμμια. Τα ηχητικά ντοκουμέντα από τις κλήσεις τους στην Άμεση Δράση προκαλούν ανατριχίλα. Το λαμπερό Μανχάταν, βομβαρδισμένη πόλη καλυμμένη με σκόνη. Κόλαση επί γης. Σήμερα, στο σημείο που δέσποζαν οι εμβληματικοί Δίδυμοι Πύργοι, το Σημείο Μηδέν, όπως πια είναι γνωστό, έχει δημιουργηθεί το Μνημείο της 11ης Σεπτεμβρίου.

Διεθνής ισλαμιστική τρομοκρατία

Η ισλαμιστική τρομοκρατία δεν ήταν πλέον μόνο θέμα «τοπικό». Επέκτεινε και διεθνοποιούσε την δράση της. Πέραν αυτού, είχε σημαντικές διαφορές από άλλες μορφές τρομοκρατικών οργανώσεων (εθνικιστικών, ακροαριστερών, ακροδεξιών, αποσχιστικών κλπ), που είχε γνωρίσει ο κόσμος. Αυτές διατύπωναν ένα αίτημα και απειλούσαν ή προέβαιναν σε βίαιες πράξεις κατά μεμονωμένων στόχων.

Εδώ δεν υπήρχε κανένα αίτημα. Όλοι οι άνθρωποι, χωρίς κανέναν ειδικό λόγο και δίχως προειδοποίηση ήταν υποψήφια θύματα. Εξάλλου, όταν ο δράστης ή οι δράστες είναι έτοιμοι να πεθάνουν προκειμένου να παρασύρουν άλλους στον θάνατο (που δεν συνέβαινε σε άλλες μορφές τρομοκρατίας), οι δυνατότητες αποτροπής μειώνονται σημαντικά.

Ο κόσμος άρχισε να κατανοεί με οδυνηρό τρόπο, ότι πρόκειται για μια νέα μορφή ολοκληρωτισμού. Για επίθεση ένοπλων φανατικών στους δημοκρατικούς θεσμούς, στις ανοιχτές κοινωνίες, στην ανεκτικότητα, στα δικαιώματα των γυναικών, στην ανεξιθρησκία, στη νεωτερικότητα.

Επίθεση που μεταξύ άλλων επιχειρείται και εναντίον όσων αραβικών και μουσουλμανικών χωρών αποπειρώνται -έστω και στοιχειώδη- βήματα εκσυγχρονισμού και μεταρρυθμίσεων, καθώς αυτά θεωρούνται εμπόδιο για την επικράτηση των θεοκρατικών αντιλήψεων. Θύματα της είναι και πολλοί μουσουλμάνοι, που θεωρούνται μετριοπαθείς, υπερβολικά «κοσμικοί», προδότες ή και αιρετικοί.

Εμπεδώθηκε η αντίληψη ότι η συντριβή της διεθνούς ισλαμιστικής τρομοκρατίας προϋποθέτει τη διεθνή συνεργασία. Ότι είναι αναγκαίο να χρησιμοποιηθούν όλα τα μέσα: στρατιωτικά, αστυνομικά, δικαστικά, νομοθετικά, πολιτικά, ιδεολογικά, οικονομικά, διπλωματικά.

Η απάντηση

Προς απάντηση στην επίθεση που δέχθηκαν οι ΗΠΑ, διαμορφώθηκε ένας ευρύτατος διεθνής συνασπισμός, που περιλάμβανε όχι μόνο τους παραδοσιακούς συμμάχους τους, αλλά και τους ανταγωνιστές τους, όπως Ρωσία και Κίνα, και -ακόμα πιο σημαντικό- πολλές αραβικές και μουσουλμανικές χώρες. Όλοι αναγνώρισαν ότι οι ΗΠΑ είχαν το δικαίωμα της αυτοάμυνας και της επίθεσης εκεί που ήταν η έδρα της Αλ Κάιντα και εναντίον του καθεστώτος των Ταλιμπάν του Αφγανιστάν, που της είχε δώσει καταφύγιο.

Με βάση αυτά εκδόθηκε ΟΜΟΦΩΝΟ Ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ενεργοποίησαν το άρθρο 5 του Καταστατικού του, που αφορά περιπτώσεις επίθεσης εναντίον κράτους-μέλους του. Η Ρωσία παραχώρησε στις ΗΠΑ στρατιωτικά αεροδρόμια για να εξαπολυθούν επιθέσεις και από εκεί.

Η διεθνής αυτή συναίνεση διαλύθηκε μετά την -απρόκλητη, αδικαιολόγητη, μονομερή και χωρίς διεθνή νομιμότητα- επίθεση που αποφάσισε η κυβέρνηση Μπους κατά του Ιράκ, έναν χρόνο μετά.

O «άνθρωπος που πέφτει»

Οι περισσότερες φωτογραφίες από την 11η Σεπτεμβρίου δείχνουν φωτιά, αεροπλάνα και συντρίμμια. Ο φωτογράφος Richard Drew, όμως, τράβηξε τον «άνθρωπο που πέφτει», μία από τις 100 φωτογραφίες που άλλαξαν τον κόσμο, σύμφωνα με το περιοδικό ΤΙΜΕ.

Tο τελευταίο πορτραίτο ενός ανθρώπου λίγο πριν συναντήσει τον θάνατο. Σε μια απελπισμένη, ύστατη προσπάθεια να σωθεί. Κανείς δεν γνωρίζει ποιος είναι στην πραγματικότητα ο άνθρωπος αυτός. Το σίγουρο είναι ότι δεν είναι ο μόνος. Συνολικά, 2.996 πολίτες σκοτώθηκαν στις επιθέσεις, ανάμεσα σε αυτούς και οι 19 τρομοκράτες. Πολίτες από συνολικά 78 χώρες.