Ιεράπετρα: Ο ιός της καστανής ρυτίδωσης απειλεί τις καλλιέργειες

Συνεχίζοντας τις τακτικές ενημερώσεις της η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου και ενόψει της έναρξης της νέας καλλιεργητικής περιόδου των κηπευτικών υπό κάλυψη.

Υπενθυμίζει σε όλους τους εμπλεκόμενους αγρότες, γεωπόνους και ιδιοκτήτες φυτωρίων, τον μεγάλο κίνδυνο της εξάπλωσης του ιού της καστανής ρυτίδωσης (ToBRFV), που έχει εμφανιστεί σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και τους τελευταίους μήνες και στην Ιεράπετρα.

«Μετά τη λήψη των σχετικών εγγράφων μας, με τα οποία σας ενημερώσαμε για τον ιό της καστανής ρυτίδωσης των καρπών της τομάτας (ToBRFV), αλλά και για το γεγονός ότι έχει επιβεβαιωθεί η παρουσία του και στην περιοχή της Ιεράπετρας, και λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι, οι καλλιεργητές τομάτας και πιπεριάς στα θερμοκήπια ετοιμάζονται για τη νέα καλλιεργητική περίοδο, υπενθυμίζουμε τα παρακάτω:

Πρόκειται για έναν ιό που αποτελεί κίνδυνο μεγάλης σημασίας για την καλλιέργεια της τομάτας και της πιπεριάς.

Τα συμπτώματα της ίωσης

Στα φύλλα της τομάτας περιλαμβάνουν χλώρωση, μωσαϊκό, ποικιλόχρωση, κατσάρωμα, παραμόρφωση του ελάσματος και περιστασιακά στένωση. Νεκρωτικές κηλίδες μπορεί να εμφανιστούν σε ποδίσκους, κάλυκες και μίσχους. Στα φύλλα της πιπεριάς περιλαμβάνουν παραμορφώσεις του ελάσματος, κιτρινίσματα και μωσαϊκό.

Στους καρπούς της τομάτας περιλαμβάνουν κίτρινους ή καστανούς δακύλιους, καστανές περιοχές, όπως επίσης παραμορφώσεις και ανομοιόμορφη ωρίμανση και έτσι οι καρποί καθίστανται μη εμπορεύσιμοι. Στους καρπούς της πιπεριάς περιλαμβάνουν παραμορφώσεις, ανομοιόμορφο χρωματισμό με κίτρινες και καστανές περιοχές και πράσινες ραβδώσεις

Τα ασθενή φυτά παρουσιάζουν μειωμένη ανθοφορία και καρπόδεση. Η μείωση δε της παραγωγής κυμαίνεται από 30 έως 70%».

Οι τρόποι μετάδοσης της ίωσης

Ο ToBRFV μεταδίδεται μηχανικά με την επαφή μεταξύ των φυτών, με τις καλλιεργητικές φροντίδες των εργαζομένων (μολυσμένα χέρια, εργαλεία, ρούχα προσωπικού), με μολυσμένο φυτωριακό υλικό και πιθανόν με το σπόρο. Έχουν επίσης σημειωθεί και μεταδόσεις με τη μεταφορά γύρης μέσω εντόμων που χρησιμοποιούνται για την επικονίαση σε υπό κάλυψη καλλιέργειες. Βασική εστία μόλυνσης αποτελεί και το έδαφος, το οποίο, κυρίως αν παραμείνουν σε αυτό μολυσμένα φυτικά υπολείμματα, μπορεί να διατηρηθεί μολυσμένο τουλάχιστον για έξι (6) μήνες. Στις υπό κάλυψη καλλιέργειες, η μόλυνση μπορεί να προέλθει από ιικά σωματίδια που διατηρούνται, χάρη στην αξιοσημείωτη αντοχή τους επί των διαφόρων κατασκευών, από τις οποίες περνάνε με διάφορους τρόπους στα φυτά. Στη συνέχεια, η μόλυνση μπορεί να εξαπλωθεί με τις καλλιεργητικές εργασίες (δέσιμο, ξεβλάστημα, συλλογή κλπ).

Μέτρα αντιμετώπισης

Δεν υπάρχουν θεραπευτικά μέτρα στα προσβεβλημένα φυτά. Στην περίπτωση εμφάνισης του ιού και για να περιοριστούν οι απώλειες προτείνονται μέτρα υγιεινής των καλλιεργειών.

Θεωρείται δεδομένο ότι έχει προηγηθεί κάποιας μορφής απολύμανση στο έδαφος, στους χώρους, αλλά και στις διάφορες κατασκευές του θερμοκηπίου.

Συστήνεται η αμειψισπορά με μη ευπαθή είδη (πχ αγγουριά, ανθεκτικά υποκείμενα μελιτζάνας και πιπεριάς κ.λπ.).

Χρησιμοποίηση υγιούς σπόρου.

Συστηματικός έλεγχος των σπορείων και απομάκρυνση/καταστροφή των φυταρίων που τυχόν έχουν προσβληθεί ή εμφανίζουν ύποπτα συμπτώματα.

Χρησιμοποίηση υγιών φυταρίων για φύτευση.

Έλεγχος κατά διαστήματα των φυτών μετά την μεταφύτευση τους στον αγρό ή το θερμοκήπιο και απομάκρυνση/καταστροφή όσων εμφανίζουν συμπτώματα ίωσης. Συνιστάται εργαστηριακή επιβεβαίωση της παρουσίας του ToBRFV και στη συνέχεια προσεκτική καταστροφή όλων των φυτών σε απόσταση τουλάχιστον 1,5 μέτρου γύρω από το προσβεβλημένο φυτό, επειδή είναι πιθανό ότι και αυτά τα φυτά έχουν μολυνθεί, αλλά δεν έχουν ακόμη αναπτύξει συμπτώματα.

Χρησιμοποίηση παπουτσιών, φόρμας και γαντιών μιας χρήσης από τους εργαζόμενους που εκτελούν τις διάφορες καλλιεργητικές εργασίες και αλλαγή αυτών μεταξύ διαφορετικών εγκαταστάσεων.

Αποφυγή επαφής των υγιών φυτών με τα χέρια που έχουν έρθει σε επαφή με ασθενή φυτά (εκρίζωση, δέσιμο, κλάδεμα, κ.λπ.), εκτός αν τα χέρια έχουν προηγουμένως πλυθεί καλά.

Πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και ξέπλυμα με άφθονο νερό πριν από κάθε χειρισμό των φυτών (αν δεν χρησιμοποιούνται γάντια μιας χρήσης, τα οποία θα αλλάζονται συχνά).

Συχνή απολύμανση εργαλείων με εμβάπτιση σε διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl ή Virkon® S ή αποβουτυρωμένου γάλακτος (τουλάχιστον 3,5% περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη).

Ύπαρξη ταπέτων με απολυμαντικό στην είσοδο των θερμοκηπίων

Καλό πλύσιμο όλων των επιφανειών, δίσκων κλπ. εντός των θερμοκηπίων μεταξύ των μεταφυτεύσεων/φυτεύσεων.

Μείωση κατά το δυνατόν της μετακίνησης των εργατών μεταξύ των διαφόρων τομέων της επιχείρησης.

Αφαίρεση ζιζανίων στους χώρους πέριξ των θερμοκηπίων.

Χρησιμοποίηση καθαρών ή απολυμασμένων πλαστικών τελάρων κατά τη συγκομιδή των καρπών.

Αποφυγή εισόδου ζώων στις εγκαταστάσεις της καλλιέργειας.

Αποφυγή κατανάλωσης τροφίμων εντός των εγκαταστάσεων της καλλιέργειας.

Μέριμνα για απομάκρυνση και καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας.

Αποφυγή εισόδου προσώπων από μολυσμένα θερμοκήπια σε άλλα χωρίς να αλλάζουν ενδυμασία ή χωρίς τη χρησιμοποίηση στολής (φόρμας, παπουτσιών, και γαντιών) μίας χρήσης, τα οποία θα αλλάζουν πριν την είσοδο σε κάθε θερμοκήπιο. Γενικότερα θα πρέπει να αποφεύγεται η είσοδος και επίσκεψη προσώπων χωρίς απαραίτητο λόγο στις καλλιέργειες.

«Προκειμένου να αποφευχθεί η διασπορά του ιού στην ευρύτερη περιοχή, με όλες τις αναμενόμενες επιπτώσεις, στον οικονομικό και παραγωγικό τομέα, επισημαίνεται η   προσοχή στην πιστή κατά το δυνατόν τήρηση των παραπάνω μέτρων», καταλήγει στο έγγραφο της η αν. προϊσταμένη της ΔΑΟΚ Λασιθίου . Μαρία Φουντή.