Kακοποίηση ζώων: Πώς μπορούμε να κάνουμε καταγγελία

Η κακοποίηση των ζώων είναι ένα θλιβερό φαινόμενο που παρατηρείται σε όλη την υφήλιο. Ένα έγκλημα, που διαπράττεται καθημερινά εις βάρος ανυπεράσπιστων πλασμάτων. Κι εμείς, έχουμε χρέος να μην κλείνουμε τα μάτια. Να καταγγέλλουμε τέτοιου είδους περιστατικά.

Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη – Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας για την κακοποίηση των ζώων, κατά το 2018 υποβλήθηκαν 3.734 καταγγελίες σε Αστυνομικές Υπηρεσίες, σχηματίστηκαν 1.690 δικογραφίες, ενώ συνελήφθησαν μόλις 270 άτομα. Οι περιπτώσεις βεβαίωσης διοικητικού προστίμου έφτασαν τις 1.199.

Υπάρχουν δύο είδη κακοποίησης: η ενεργητική και η παθητική. Σήμερα θα αναφερθούμε στην ενεργητική.

Ο διαχειριστής της εθελοντικής σελίδας στο fb Report Animal Abuse Greece και κλινικός ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής, Ευάγγελος Δρίβας, μας εξηγεί τι είναι ενεργητική κακοποίηση και ποιά βήματα πρέπει να ακολουθήσουμε για να την καταγγείλουμε.

«Ενεργητική κακοποίηση θεωρείται το χτύπημα, η κλωτσιά, ο ξυλοδαρμός και η σύνθλιψη, η δηλητηρίαση, ο πυροβολισμός, το μαχαίρωμα, αλλά και η πρόκληση σωματικής βλάβης με οποιοδήποτε μέσο – αντικείμενο. Επίσης, η κατακρήμνιση, το κάψιμο (δηλαδή με φωτιά, εύφλεκτα υλικά, κ.λπ), ο απαγχονισμός, ο πνιγμός, ο ακρωτηριασμός -του αυτιού, της ουράς, ή των άκρων-, ο βασανισμός, οι κυνομαχίες, καθώς και η εκπαίδευση που προκαλεί πόνο (ηλεκτρικά κολάρα, κ.λπ), η σεξουαλική συνεύρεση και η ακραία παραμέληση.

Αν είστε αυτόπτης ή αυτήκοος μάρτυρας σε τέτοια περιστατικά και θέλετε να υποβάλετε μηνυτήρια αναφορά, θα πρέπει να απευθυνθείτε στο Αστυνομικό Τμήμα (ΑΤ) της περιοχής, ή σε οποιοδήποτε άλλο ανά την Ελλάδα. Για να σχηματιστεί δικογραφία κατά του δράστη για ενεργητική κακοποίηση, θα πρέπει να εξιστορήσετε το γεγονός. Για το αυτεπάγγελτα διωκόμενο αδίκημα δεν κατατίθεται παράβολο των 50 ευρώ (βάσει της υπ’ αριθμόν Εγκ. 1/13, Aρ. Πρωτ. 1631 – 8/4/13 Εισ. Αρείου Πάγου).

Αν έχετε στη διάθεσή σας φωτογραφίες, θα τις επισυνάψετε και θα διατηρήσετε αντίγραφα, ώστε να αποδεικνύεται ο αριθμός των ζώων σε περίπτωση εξαφάνισής τους από τον χώρο όπου ζούσαν. Παράλληλα, μπορείτε να προτείνετε και μάρτυρες. Όσo περισσότεροι, τόσο ισχυροποιείται η ποινική δίωξη του δράστη και στοιχειοθετείται το αδίκημα.

Αυτόφωρο

Επίσης, εάν δείτε κάποιο άτομο να πράττει τα ανάλογα, καλέστε άμεσα περιπολικό της Αστυνομίας στο «100». Περιμένετε στο σημείο για να υποδείξετε τον δράστη.

Βάσει του άρθρου 242 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, μπορείτε να τον «καταδιώξετε δημοσία κραυγή». Δηλαδή, υποδεικνύοντας διαρκώς το σημείο όπου βρίσκεται ο δράστης. Εάν διαφύγει με όχημα, αναφέρετε τον αριθμό κυκλοφορίας (πινακίδα), ώστε να συλληφθεί εντός των ορίων του αυτοφώρου.

Η φράση «όρια του αυτοφώρου» σημαίνει ότι η πράξη, δηλαδή η κακοποίηση, έγινε, για παράδειγμα, στις 00:01 τα ξημερώματα της 15ης/1/201… Άρα, εάν υποβληθεί μήνυση αμέσως μετά, ο δράστης θα αναζητείται, εάν δεν συλληφθεί εκείνη τη στιγμή, ολόκληρη την ημέρα, αλλά και την επόμενη, έως τις 23:59 της 16ης/1/201.

Πρέπει να διευκρινισθεί, ότι τα περιπολικά δεν επιβάλλουν διοικητικά πρόστιμα, καθώς η αρμοδιότητά τους περιορίζεται στο να προσέλθουν και να καταγράψουν όσα εσείς θα τους εκθέσετε. Μπορούν, ωστόσο, να συλλάβουν το δράστη, εάν τους δηλώσετε ότι θέλετε να υποβάλετε μήνυση. Τα διοικητικά πρόστιμα επιβάλλονται από αστυνομικούς του οικείου Α.Τ.

Αφαίρεση ζώου από τον ιδιοκτήτη

Σύμφωνα με το άρθρο 19 του Ν. 4039/12, με προφορική ή γραπτή εντολή Εισαγγελέα, μπορεί να αφαιρεθεί οριστικά ή προσωρινά ένα ζώο συντροφιάς από τον ιδιοκτήτη του. Παραδίδεται στο δημοτικό καταφύγιο, ή σε ενδιαφερόμενη φιλοζωική εταιρεία – σωματείο.

Στην περίπτωση οριστικής αφαίρεσης, μπορεί κάθε πολίτης να αιτηθεί την υιοθέτηση του ζώου. Σε ορισμένες περιπτώσεις προσωρινής αφαίρεσης το ζώο μπορεί να δοθεί, εάν εκείνος το επιθυμεί, στον ίδιο τον καταγγέλλοντα με τη συγκατάθεση του Εισαγγελέα.

Φόλες

Στην περίπτωση που βρείτε νεκρό ζώο από φόλα, προβείτε σε μηνυτήρια αναφορά. Μπορείτε να κατονομάσετε ανθρώπους που υποπτεύεστε, ή που σας έχουν απειλήσει στο «κοντινό» παρελθόν.

Τραβήξτε φωτογραφίες από τον χώρο του συμβάντος και από τα άτυχα ζώα, συλλέξτε προσεκτικά με γάντια τη φόλα και τοποθετήστε την σε αεροστεγή συσκευασία. Ζητήστε από το ΑΤ, στο οποίο θα την προσκομίσετε (το μνημονεύετε στη μηνυτήρια αναφορά), να εξεταστεί από τοξικολογική ή άλλη αρμόδια υπηρεσία ή εργαστήριο δημόσιου πανεπιστημίου (Ιατρικής Σχολής).

Επιπλέον, αιτηθείτε την αιματολογική εξέταση και νεκροψία – νεκροτομή του ζώου, σε συνεργασία με κτηνίατρο ή δημόσιο κτηνίατρο της οικείας Δ/νσης Κτηνιατρικής της Περιφέρειας, ώστε να προκύψουν τα αίτια που προκάλεσαν τον θάνατό του. Αρμόδια υπηρεσία, ως επί το πλείστον, για τέτοιες υποθέσεις είναι το Τμήμα Τοξικολογίας Καταλοίπων και Περιβαλλοντικών Ρυπαντών του ΥΠ.Α.Α.Τ.

Έχει εκδοθεί η υπ’ ́αριθμόν 71377/13/989391 από 02/07/2013 διαταγή του Αρχηγείου ΕΛ.ΑΣ σύμφωνα με την οποία «… οι αρμόδιοι ανακριτικοί υπάλληλοι, …, μπορούν αυτεπαγγέλτως ή μετά από αίτηση κάποιου διαδίκου ή του εισαγγελέα, να διατάξουν τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης, όταν κρίνουν ότι απαιτούνται ειδικές γνώσεις επιστήμης για να γίνει ακριβής διάγνωση και κρίση κάποιου γεγονότος και ειδικότερα στην περίπτωση κακοποίησης ή θανάτου ζώου μπορούν να ζητήσουν τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης από κτηνιάτρους και αρμόδια εργαστήρια».

Η περισυλλογή των πτωμάτων αδέσποτων ζώων διενεργείται από τους οικείους δήμους. Η Αστυνομία οφείλει να τους ενημερώνει, προς αποφυγήν εστίας μόλυνσης (άρθρο 11 §2 του Ν. 4039/12).

Ποινικές κυρώσεις

Σύμφωνα με το άρθρο 20 του Ν. 4039/12, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 46 του Ν. 4235/14, οι δράστες τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους (έως και πέντε ετών) και με χρηματική ποινή από 5.000 έως 15.000 ευρώ, ενώ οι διοικητικές κυρώσεις φτάνουν τα 30.000 ευρώ για κάθε ζώο. Οι τελευταίες επιβάλλονται από την ΕΛ.ΑΣ, ανεξάρτητα από την Ποινική Δίκη.

Διευκρινίσεις

Μην αρκείστε σε απλές αναφορές (καταγγελίες), χωρίς μήνυση ή άλλη έγγραφη διαδικασία, γιατί δεν επαρκεί η καταγραφή στο Βιβλίο Αδικημάτων και Συμβάντων (Β.Α.Σ), καθώς δεν θα περιέλθουν σε γνώση της Εισαγγελίας. Και στην περίπτωση που υπάρξει κάποιο νεώτερο στοιχείο, όπως το άτομο που διέπραξε την ενεργητική κακοποίηση, δεν θα υφίσταται δικογραφία, έτσι ώστε να συσχετιστεί με την αναφερόμενη πράξη.

Πρέπει να γνωρίζετε ότι έχετε δικαίωμα να αιτηθείτε αντίγραφο της μήνυσης που υποβάλετε στη Γραμματεία του ΑΤ, από το Β.Α.Σ. Το αντίγραφο μπορείτε να το παραλάβετε εντός 10 ημερών, κατά τις καθημερινές ημέρες και ώρες 07:30-15:00.

Να επισημάνουμε ότι η υποβολή μήνυσης δεν σημαίνει απαραίτητα και την ορθή λειτουργία του κρατικού μηχανισμού και της Αστυνομίας. Γι’ αυτό υπάρχει η δυνατότητα να απευθυνθείτε απευθείας στην Εισαγγελέα Ζώων (για την Αθήνα) και να εκθέσετε με σοβαρότητα και σαφήνεια το ζήτημα, έχοντας μαζί σας και φωτογραφικό υλικό. Έτσι, θα δοθεί εντολή προς το οικείο Α.Τ. να ενεργήσει τα δέοντα.

Οφείλουμε να παρακολουθούμε σε κάθε περίπτωση το στάδιο κάθε διαδικασίας και να μην επαναπαυόμαστε ότι όλα θα γίνουν όπως πρέπει. Η εισαγγελέας κ. Λάλλη Ροζαλία δέχεται κοινό για ζητήματα που άπτονται της ενεργητικής ή παθητικής κακοποίησης ζώων, αλλά και για οποιοδήποτε άλλο σχετικό θέμα, κάθε Τρίτη και Πέμπτη, 10:00 έως 13:00, στα δικαστήρια της Π.Σ.Σ. Ευελπίδων».