Ευρωεκλογές 2014: 400 εκατ. Ευρωπαίοι ψηφίζουν για το νέο EK

Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει: 100 ημέρες έχουν μείνει μέχρι να ανοίξουν τα πρώτα εκλογικά τμήματα για τις ευρωεκλογές του 2014. Στην δεύτερη πιο μαζική δημοκρατική εκλογική διαδικασία στον κόσμο, 400 εκατ. άνθρωποι μπορούν να ψηφίσουν για ένα νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι 751 Ευρωβουλευτές που θα αναλάβουν καθήκοντα τον Ιούλιο, όχι μόνο θα καθορίσουν την πορεία των Ευρωπαϊκών πολιτικών για τα επόμενα 5 χρόνια, αλλά θα εκλέξουν επίσης τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Περισσότεροι από 10 εκατομμύρια Έλληνες και μισό εκατομμύριο Κύπριοι καλούνται να ψηφίσουν στις Ευρωπαϊκές Εκλογές στις 25 Μαΐου για να εκλέξουν 21 και 6 αντιπροσώπους αντίστοιχα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την περίοδο 2014-2019.

Γιατί αυτές οι εκλογές είναι διαφορετικές

Η αύξηση των εξουσιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το 2009 έχει αρχίσει να γίνεται αισθητή καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση, και οι Ευρωβουλευτές νομοθετούσαν, μεταξύ άλλων, για την αποτελεσματική δημοσιονομική πειθαρχία, την εκκαθάριση προβληματικών τραπεζών και τη θέσπιση ανώτατων ορίων στα μπόνους των τραπεζιτών. Οι Ευρωπαϊκές εκλογές του Μαΐου επομένως θα επιτρέψουν στους ψηφοφόρους να συμβάλουν στην ενδυνάμωση ή στην αλλαγή της πορείας της Ευρώπης για την αντιμετώπιση της κρίσης και σε πολλά άλλα θέματα που επηρεάζουν καθημερινά τη ζωή των ανθρώπων.

Για πρώτη φορά, η σύνθεση του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα καθορίσει ποιός θα ηγηθεί της επόμενης Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του εκτελεστικού σώματος της ΕΕ, το οποίο προτείνει την νομοθεσία και εποπτεύει την εφαρμογή της. Με τους νέους κανόνες, η πρόταση των αρχηγών των κυβερνήσεων της ΕΕ για τη θέση του μέλλοντος προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα πρέπει να λάβει υπόψη τα αποτελέσματα των Ευρωπαϊκών Εκλογών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα εκλέξει νέο Πρόεδρο της Επιτροπής με πλειοψηφία των μελών που το απαρτίζουν, δηλαδή τουλάχιστον 376, το 50% από τους 751 Ευρωβουλευτές που θα εκλεγούν. Τα Ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, επομένως, θα προτείνουν ή έχουν ήδη προτείνει τους υποψηφίους τους για την ηγετική αυτή θέση στην ΕΕ πριν τις Ευρωπαϊκές εκλογές, επιτρέποντας έτσι στους πολίτες να έχουν λόγο στην εκλογή του επόμενου Προέδρου της Επιτροπής.

Οι νέοι πολιτικοί συσχετισμοί που θα προκύψουν από τις Ευρωπαϊκές Εκλογές, θα διαμορφώσουν επίσης μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια την Ευρωπαϊκή νομοθεσία, σε τομείς που αφορούν από την ενιαία αγορά μέχρι και τις ελευθερίες των πολιτών. Το Κοινοβούλιο, ως το μόνο άμεσα εκλεγμένο όργανο της ΕΕ, είναι τώρα ο κεντρικός άξονας του Ευρωπαϊκού συστήματος λήψης αποφάσεων και έχει ισότιμο λόγο με τις εθνικές κυβερνήσεις στο σύνολο σχεδόν των νόμων της ΕΕ. Οι ψηφοφόροι έχουν περισσότερη επιρροή από ποτέ.

Πολιτικές ομάδες

Το Κοινοβούλιο αυτή τη στιγμή έχει επτά πολιτικές ομάδες, οι οποίες εκπροσωπούν περισσότερα από 160 εθνικά κόμματα από 28 χώρες-μέλη της ΕΕ.

Σύμφωνα με τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα μέλη μιας ομάδας πρέπει να συμμερίζονται κοινές “πολιτικές πεποιθήσεις” και να περιλαμβάνουν 25 μέλη κατ’ ελάχιστο όριο από τουλάχιστον το ένα τέταρτο των Κρατών Μελών (δηλαδή επτά). Τα μέλη που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να ενταχθούν σε μια πολιτική ομάδα, ονομάζονται “μη εγγεγραμμένοι”.

Εκλογικός νόμος

Υπάρχουν κοινοί κανόνες της ΕΕ για τις εκλογές, αλλά σε μεγάλο βαθμό οργανώνονται με βάση τις εθνικές παραδόσεις και νόμους. Για παράδειγμα, εναπόκειται σε κάθε Κράτος Μέλος να αποφασίσει αν θα χρησιμοποιήσει ανοικτό ή κλειστό σύστημα λίστας, ή συγκεκριμένο κατώτατο όριο, αρκεί αυτό να μην ξεπερνά το 5%. Υπάρχουν κάποιες κοινές διαφοροποιήσεις, αλλά η κάθε χώρα μπορεί να εφαρμόσει τους δικούς της κανόνες. Το ελάχιστο όριο ηλικίας ψήφου είναι τα 18 σε όλες τις χώρες εκτός από την Αυστρία, όπου είναι 16. Το ελάχιστο όριο ηλικίας για τους υποψηφίους ποικίλει από χώρα σε χώρα, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις είναι επίσης 18.

Η ψήφος είναι υποχρεωτική στο Βέλγιο, την Κύπρο, την Ελλάδα και το Λουξεμβούργο.

Εργασίες του ΕΚ σε εξέλιξη

Ενώ όμως η προσοχή είναι συγκεντρωμένη στις επερχόμενες εκλογές, οι εργασίες του παρόντος Κοινοβουλίου δεν έχουν τελειώσει και οι επόμενοι μήνες θα είναι γεμάτοι από πολιτικές και νομοθετικές αποφάσεις. Η νομοθετική ατζέντα του Κοινοβουλίου περιλαμβάνει κανόνες για: τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης για τις προβληματικές τράπεζες, την τραπεζική ένωση, τις εγγυήσεις καταθέσεων, τη δέσμη προτάσεων για τις τηλεπικοινωνίες, τις επιθεωρήσεις για την υγεία τροφίμων και ζώων, τις εργασιακές σχέσεις, την προστασία δεδομένων, τις λιμενικές υπηρεσίες, τη δέσμη μέτρων για τους σιδηροδρόμους και τον “ενιαίο ευρωπαϊκό ουρανό”. Το Κοινοβούλιο πρέπει ακόμα μεταξύ άλλων να ψηφίσει τα τελικά κείμενα για τις ποινικές κυρώσεις για χειραγώγηση της αγοράς, τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα των οχημάτων, την οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων, και την Οδηγία για τα προϊόντα καπνού. Στην ατζέντα βρίσκονται επίσης οι συζητήσεις για τον ρόλο της Τρόικα -Ευρωπαϊκής Επιτροπής/Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας/ΔΝΤ- και για τις παρακολουθήσεις της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας των ΗΠΑ.