Επιστημονική μελέτη βρήκε περίπου 200 φυτοφάρμακα μέσα στην σκόνη

Σχεδόν 200 φυτοφάρμακα έχουν βρεθεί από μια μελέτη που εξετάζει τη σκόνη στα σπίτια σε όλη την Ευρώπη, με τους επιστήμονες να τονίζουν πως οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα «τοξικά κοκτέιλ» χημικών ουσιών όταν εξετάζουν την απαγόρευση ή τον περιορισμό της χρήσης φυτοφαρμάκων.

Η έρευνά τους, σημειώνουν, υποστηρίζει την ιδέα ότι οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να αξιολογούν τους κινδύνους που ενέχουν τα φυτοφάρμακα όταν αντιδρούν με άλλες χημικές ουσίες, καθώς και μεμονωμένα. Λένε ότι αυτό θα πρέπει να ισχύει για ουσίες που χρησιμοποιούνται ήδη, καθώς και για εκείνες που δεν έχουν ακόμη εγκριθεί.

Στα προκαταρκτικά ευρήματα από τη μεγαλύτερη μελέτη του είδους της, όπως γράφει ο Guardian, οι επιστήμονες που εξέτασαν την οικιακή σκόνη από τα σπίτια σε 10 ευρωπαϊκές χώρες το 2021, εντόπισαν συνολικά 197 φυτοφάρμακα.

Πάνω από το 40% των φυτοφαρμάκων που βρίσκονται στη σκόνη έχουν συνδεθεί με εξαιρετικά τοξικές παρενέργειες, μεταξύ αυτών ο καρκίνος και η διαταραχή του ορμονικού συστήματος στους ανθρώπους.

Τα παπούτσια και τα ζώα μεταφέρουν τα φυτοφάρμακα
Ο αριθμός των φυτοφαρμάκων σε κάθε σπίτι κυμαινόταν μεταξύ 25 και 121 και τα επίπεδα φυτοφαρμάκων έτειναν να είναι υψηλότερα στα σπίτια των αγροτών.

Ο καθηγητής Πολ Σκίπερς, του ινστιτούτου Radboud για τις Βιολογικές και Περιβαλλοντικές Επιστήμες, δήλωσε: «Έχουμε πολλές επιδημιολογικές μελέτες που δείχνουν ότι οι ασθένειες συνδέονται με μείγματα φυτοφαρμάκων».

Σημείωσε πως τα φυτοφάρμακα εισχώρησαν στα σπίτια των ανθρώπων μέσω των παπουτσιών, καθώς και από γάτες ή σκύλους. «Αν δεν βγάλουμε τα παπούτσια στην είσοδο, φέρνουμε πολλή βρωμιά απ’ έξω. Τα κατοικίδια είναι επίσης πηγή», είπε ο Σκίπερς.

«Υπάρχουν πολλές μελέτες που υποδεικνύουν ότι τα ζώα συλλέγουν ορισμένες μολύνσεις, συμπεριλαμβανομένων των φυτοφαρμάκων, από εξωτερικούς χώρους. Μια άλλη ομάδα είναι τα καταναλωτικά προϊόντα που φέρνουμε στα σπίτια μας… τυχόν φυτοφάρμακα που αγοράζουμε για συγκεκριμένους λόγους και μια σημαντική πηγή είναι οι θεραπείες για ψύλλους και τσιμπούρια στα κατοικίδια».

Αν και οι συγκεντρώσεις κάθε φυτοφαρμάκου στη σκόνη ήταν μικρές, τα μείγματα δεκάδων χημικών ουσιών θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο στην υγεία λειτουργώντας και προσθετικά στην έκθεση που ήδη έχουμε σε φυτοφάρμακα και μάλιστα σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις με την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών ή με την περιποίηση λουλουδιών.

Απαγορευμένα φυτοφάρμακα είναι παντού

Η μελέτη διαπίστωσε ότι το DDT παρέμεινε στο περιβάλλον παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο φυτοφάρμακο είχε απαγορευτεί σε ορισμένες χώρες το 1972.

Ο Σκίπερς είπε ότι όσοι δίνουν έγκριση στην χρήση προϊόντων θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την περιβαλλοντική ανθεκτικότητα. Προϊόντα όπως οι Pfas, ακόμα κι αν απαγορεύονταν τώρα, πιθανότατα θα παρέμεναν στο περιβάλλον.

Οι Pfas (υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες στα ελληνικά) είναι γνωστές ως «παντοτινά χημικά» επειδή δεν διασπώνται στο περιβάλλον. Χρησιμοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών προϊόντων και βιομηχανικών διεργασιών, και ορισμένα έχουν συνδεθεί με σοβαρές ασθένειες σε ανθρώπους και ζώα, μεταξύ αυτών και είδη καρκίνου.

«Προϊόντα όπως το DDT που έχουν απαγορευτεί για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι τόσο επίμονα που συσσωρεύονται στο περιβάλλον, επομένως κυκλοφορούν συνεχώς… Τώρα έχουμε επίσης το πρόβλημα με τις Pfas που είναι ακριβώς μια επανάληψη αυτού», είπε ο Σκίπερς.

«Ίσως οι ρυθμιστικές αρχές μπορούν να εξετάσουν την ανθεκτικότητα των χημικών ουσιών – ας πούμε ότι η χημική σταθερότητα σημαίνει επιμονή στο περιβάλλον και επίσης συσσώρευση στην τροφική αλυσίδα, είναι πιθανό στο μέλλον να ανακαλύψουμε παρόμοια προβλήματα με άλλες επίμονες χημικές ουσίες», πρόσθεσε ο ίδιος.

Οι ερευνητές είπαν ότι η μελέτη τους αποκάλυψε ποια μείγματα φυτοφαρμάκων είχαν βρεθεί στο περιβάλλον. Έτσι οι ρυθμιστικές αρχές θα μπορούσαν να τα υποβάλουν σε πειράματα όπως επίσης και τους συνδυασμούς που παράγονται για εμπορική χρήση και έχουν ήδη δοκιμαστεί.

Συμπλήρωσαν πως ο εντοπισμός του DDT σημαίνει επίσης ότι στο πλαίσιο των αξιολογήσεων για νεότερα φυτοφάρμακα, μπορεί να χρειαστεί να εξεταστούν οι αλληλεπιδράσεις τους με παλαιότερα.