Σχολεία: Πότε απαλλάσσονται από τις εφημερίες οι εκπαιδευτικοί – Θεσμικό πλαίσιο και προβλήματα στην πράξη

Πότε απαλλάσσονται από τις εφημερίες οι εκπαιδευτικοί – Σχετικά με τις θερινές εφημερίες των εκπαιδευτικών και τα προβλήματα που προκύπτουν.

1. Η σημασία της εφημερίας στη σχολική ζωή

Η εφημερία αποτελεί ένα βασικό, αλλά συχνά υποτιμημένο καθήκον των εκπαιδευτικών, το οποίο διασφαλίζει την ασφάλεια των μαθητών κατά την προσέλευση, τα διαλείμματα και την αποχώρηση από το σχολείο. Αν και το θεσμικό πλαίσιο είναι σαφές και λεπτομερές, η καθημερινή εφαρμογή παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα, λόγω υποδομών, στελέχωσης και γενικότερης λειτουργίας των σχολικών μονάδων.

2. Τι προβλέπει η νομοθεσία

2.1 Βασικά νομοθετικά κείμενα

• Π.Δ. 79/2017 (ΦΕΚ 109Α’)

  

• Υ.Α. Φ.353.1/324/105657/Δ1/2002 (ΦΕΚ 1340Β’)

• ΚΥΑ 79942/ΓΔ4/31-5-2019

  

• Π.Δ. 104/1979

• Φ272/Δ2/8761/24-06-1982 (ΥΠ.Ε.Π.Θ.)

2.2 Δημόσια Δημοτικά Σχολεία

• Η εφημερία καθορίζεται από τον αριθμό μαθητών, τη διαρρύθμιση του σχολικού χώρου και την οργανικότητα της μονάδας.

• Ορίζεται από τον Σύλλογο Διδασκόντων και επιβλέπεται από τον Διευθυντή/Υποδιευθυντή, ο οποίος απαλλάσσεται από τις εφημερίες.

2.3 Ποιοι απαλλάσσονται:

• Εκπαιδευτικοί με μειωμένο ωράριο.

• Εκπαιδευτικοί της Παράλληλης Στήριξης.

• Εκπαιδευτικοί των Τμημάτων Ένταξης σε σχολεία με Σ.Δ.Ε.Υ.

• Εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε 3+ σχολεία (τουλάχιστον ένα σε διαφορετικό κτήριο).

• Όσοι διδάσκουν σε 2 σχολεία, κάνουν εφημερία μόνο στο ένα.

• Σε συστεγαζόμενα σχολεία, ο υπολογισμός γίνεται ως μία μονάδα.

3. Ιδιαιτερότητες στα Νηπιαγωγεία

Στα νηπιαγωγεία ισχύουν αυξημένα μέτρα ασφάλειας:

• • Επιτήρηση περιλαμβάνει και την παραλαβή/παράδοση παιδιών.

  • Οι θύρες παραμένουν κλειδωμένες.

  • Οι εκπαιδευτικοί κάνουν εφημερία σύμφωνα με τη λειτουργικότητα της μονάδας.

  • Αποχώρηση παιδιού πριν τη λήξη απαιτεί έγγραφη βεβαίωση από δημόσιο φορέα.

4. Προβλήματα στην πράξη

Η καθημερινή υλοποίηση των εφημεριών υπονομεύεται από:

• Τυφλά σημεία στον προαύλιο χώρο.

• Κακή συντήρηση υποδομών (φθορές, έλλειψη φωτισμού).

• Υπερβολικό αριθμό μαθητών ανά εκπαιδευτικό.

5. Εφημερίες το καλοκαίρι: Το πρόβλημα με τις θερινές υπηρεσίες

Η ΚΥΑ 79942/ΓΔ4/31-5-2019 και το ΠΔ 104/1979 προβλέπουν τουλάχιστον έναν εφημερεύοντα εκπαιδευτικό. Παρόλα αυτά:

• Πολλές σχολικές μονάδες έχουν λίγους μόνιμους εκπαιδευτικούς λόγω της κυριαρχίας των αναπληρωτών.

• Είναι αδύνατο να υπάρχουν δύο εφημερεύοντες ανά ημέρα, όπως ζητήθηκε από τον ΔΔΕ Δυτικής Αττικής (έγγραφο Α.Π. 5639/17-6-2024).

• Ορισμένα μικρά σχολεία με κάτω από 5 οργανικές θέσεις, σύμφωνα με το Φ272/Δ2/8761/1982, πρέπει να έχουν εφημερία ανά δεκαπενθήμερο, κάτι που συχνά δεν τηρείται.

6. Παρέμβαση της Α΄ ΕΛΜΕ Δυτικής Αττικής

Η ΕΛΜΕ επισημαίνει:

• Η απαίτηση για δύο εφημερεύοντες είναι υπερβολική και εκτός νομικού πλαισίου.

• Προτείνει να αναφέρεται στο έγγραφο της Διεύθυνσης ότι “τουλάχιστον ένας” εφημερεύει και προαιρετικά δεύτερος, αν υπάρχει δυνατότητα.

• Ζητά αναπροσαρμογή του προγράμματος με βάση την πραγματικότητα των μικρών σχολικών μονάδων.

Επιπλέον ζητήματα:

• Παραλαβή κλειδιών από τα γραφεία της ΔΔΕ: Σοβαρό πρόβλημα για απομακρυσμένες περιοχές (Μέγαρα, Βίλια, κ.ά.).

• Ζητείται κάλυψη οδοιπορικών ή πρόβλεψη για μεταφορά κλειδιών με διαφορετικό τρόπο.

7. Οι εκπαιδευτικοί των Τμημάτων Ένταξης και η συμμετοχή σε εφημερίες

Η Υ.Α. 134960/ΔΕ/27-10-2021 αναφέρει:

«Απαλλάσσονται από συμμετοχή σε εφημερίες ή άλλα διοικητικά καθήκοντα που παρεμποδίζουν το έργο τους στην Ε.Δ.Υ.»

Αυτό δημιουργεί ερμηνευτικές αμφισημίες:

• Κάποιοι θεωρούν πως απαλλάσσονται πλήρως.

• Άλλοι ότι η απαλλαγή ισχύει μόνο σε περιπτώσεις που υπάρχει πράγματι παρεμπόδιση.

Το Υπουργείο Παιδείας το 2018 εξέδωσε εγκύκλιο (21442/Δ3/7-2-2018), όπου ξεκαθαρίζεται:

• Οι εκπαιδευτικοί των Τ.Ε. δεν απαλλάσσονται αυτομάτως.

• Μπορεί να απαλλαγούν μόνο αν υπάρχει τεκμηριωμένη παρεμπόδιση και με σύμφωνη γνώμη του Συλλόγου και του Διευθυντή.

Επιπλέον, σύμφωνα με το Π.Δ. 79/2017, μόνο ο Διευθυντής και ο Υποδιευθυντής απαλλάσσονται χωρίς αιτιολόγηση. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να απαλλαγεί άλλος εκπαιδευτικός με απόφαση Συλλόγου.

8. Τι ζητείται από την ΕΛΜΕ

• Να ανακοινοποιηθεί το έγγραφο θερινών υπηρεσιών σύμφωνα με τη νομοθεσία.

• Να προβλεφθεί εφημερία ανά δεκαπενθήμερο για σχολικές μονάδες με <5 οργανικές θέσεις.

• Να λυθούν τα ζητήματα παραλαβής κλειδιών για απομακρυσμένες σχολικές μονάδες.