Εγινε το deal Zελένσκι-Tραμπ για τα ορυκτά της Ουκρανίας

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε το βράδυ της Τρίτης ότι Ουκρανός ομόλογός του Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο την Παρασκευή για να υπογράψει συμφωνία για τα ορυκτά.

Σύμφωνα με το Axios το deal έγινε την Τρίτη μετά από δύο εβδομάδες τεταμένων διαπραγματεύσεων. Το ουκρανικό υπουργικό συμβούλιο θα συνέλθει το συντομότερο την Τετάρτη για να εγκρίνει τη συμφωνία, πριν ο Ζελένσκι ταξιδέψει στην Ουάσινγκτον αργότερα μέσα στην εβδομάδα.

Η συμφωνία έχει σχεδιαστεί για να επιτρέψει στις ΗΠΑ να αξιοποιήσουν μέρος του τεράστιου ορυκτού πλούτου της Ουκρανίας και να δώσουν ώθηση στη μεταπολεμική ανάπτυξη της χώρας. Η συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι έρχεται μετά από τη δημόσια διαμάχη που είχαν μόλις την περασμένη εβδομάδα, με τον Αμερικανό πρόεδρο να αποκαλεί τον Ουκρανό «δικτάτορα» και τον Ζελένσκι να ισχυρίζεται ότι ο Τραμπ καταπίνει τη ρωσική παραπληροφόρηση.

Ο Τραμπ έχει υποστηρίξει ότι η συμφωνία για τα ορυκτά θα αποφέρει δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα για τις ΗΠΑ και θα βοηθήσει στην ανάκτηση του κόστους που σχετίζεται με την υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία στον πόλεμο.

Μια πηγή ανέφερε ότι ο Ζελένσκι κατάφερε να διαπραγματευτεί ένα τελικό σχέδιο που δεν περιελάμβανε μια βασική απαίτηση των ΗΠΑ ότι θα έχουν δικαιώματα σε 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε μελλοντικά έσοδα. Οι Financial Times ανέφεραν πρώτοι την παραχώρηση των ΗΠΑ.

Το σχέδιο συμφωνίας ανέφερε ότι οι ΗΠΑ θέλουν να διατηρήσουν την Ουκρανία «ελεύθερη, κυρίαρχη και ασφαλή», αλλά δεν ανέφερε συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφαλείας.

Η συμφωνία για τα ορυκτά έρχεται σε ένα σημείο όπου η σχέση ΗΠΑ-Ουκρανίας φαινόταν να καταρρέει.

Ο Ζελένσκι εξέφρασε την αντίθεσή του στο γεγονός ότι η κυβέρνηση Τραμπ ξεκίνησε συνομιλίες με τη Μόσχα για το μέλλον του πολέμου χωρίς να εμπλέξει την Ουκρανία και ότι έβγαλε από το τραπέζι βασικά σημεία πίεσης για την Ουκρανία -όπως η δυνατότητα ένταξης στο ΝΑΤΟ- χωρίς να φαίνεται ότι ασκεί ανάλογη πίεση στη Ρωσία.

Ο Τραμπ, από την πλευρά του, ήταν έξαλλος που ο Ζελένσκι απέρριψε μια αρχική εκδοχή της συμφωνίας για τα ορυκτά. Ισχυρίστηκε ψευδώς ότι η Ουκρανία είχε ξεκινήσει τον πόλεμο και εξαπέλυσε επανειλημμένες προσωπικές επιθέσεις εναντίον του Ζελένσκι.

Ουκρανοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο Αμερικανός απεσταλμένος στρατηγός Κιθ Κέλογκ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον περιορισμό της κρίσης για τη συμφωνία για τα ορυκτά και στην αποτροπή της μετατροπής της σε βαθύτερο ρήγμα μεταξύ του Τραμπ και του Ζελένσκι.

Τι προβλέπει η συμφωνία

Η τελική έκδοση του κειμένου της συμφωνίας, που φέρει ημερομηνία 24 Φεβρουαρίου και βρίσκεται στα χέρια των Financial Times, προβλέπει τη δημιουργία ενός ταμείου στο οποίο το Κίεβο θα καταβάλει το 50% των εσόδων από τη μελλοντική εμπορευματική εκμετάλλευση των κρατικών ορυκτών πόρων, μεταξύ των οποιίων του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των σχετικών υπηρεσιών logistics.

Το εν λόγω ταμείο θα επενδύσει σε έργα εντός της Ουκρανίας, ενώ εξαιρούνται οι πόροι που ήδη συμβάλλουν στα δημόσια έσοδα, όπως οι δραστηριότητες της Naftogaz και της Ukrnafta.

Παραμένουν ανοικτά κρίσιμα θέματα, όπως το μέγεθος του αμερικανικού μεριδίου στο ταμείο και οι όροι της «κοινής ιδιοκτησίας», που θα διευκρινιστούν σε επόμενες διαπραγματεύσεις.

Οι ουκρανικές Αρχές ανέφεραν ότι η συμφωνία έχει εγκριθεί από τους υπουργούς Δικαιοσύνης, Οικονομίας και Εξωτερικών και πλέον είναι εξαιρετικά πιθανή μια επίσκεψη Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, το προσεχές διάστημα. Η αντιπρόεδρος και υπουργός Δικαιοσύνης Όλγα Στεφανίσινα είπε στους FT ότι «η συμφωνία για τα ορυκτά αποτελεί μόνο ένα κομμάτι του ευρύτερου σχεδίου», υπονοώντας ότι η συμφωνία εντάσσεται σε μια συνολική στρατηγική συνεργασίας με τις ΗΠΑ.