Πρόγραμμα 600 εκ. ευρώ για επενδύσεις σε θερμοκήπια

Εν μέσω κλιματικής κρίσης και αθρόων εισαγωγών, όπως π.χ. ντομάτας από Τουρκία, Πολωνία, Ολλανδία και Βέλγιο, μιας και η παραγωγή είναι ελλειμματική για να ικανοποιήσει τη διαχρονικά μεγαλύτερη ζήτηση, η Ελλάδα μοιάζει «φτωχός συγγενής» στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες.

Αν και η χώρα μας διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα για σημαντική αύξηση των θερμοκηπιακών μονάδων αλλά και των σχετικών αποδόσεων, οι εκτάσεις παραγωγής προϊόντων υπό κάλυψη παραμένουν «κολλημένες» γύρω στα 55-60 χιλιάδες στρέμματα, την ώρα που η Τουρκία διαθέτει περί τις 800 χιλιάδες στρέμματα θερμοκηπίων, τα οποία μάλιστα στην πλειονότητά τους είναι υψηλής τεχνολογίας, δηλαδή η διαχείριση του κλίματος και της λίπανσης των φυτών γίνεται κεντρικά μέσω προηγμένων τεχνολογικών συστημάτων.

Υπό αυτό το πρίσμα οι δύο από τις τέσσερεις παρεμβάσεις σχετικά με τον αγροτικό τομέα που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της 88ης ΔΕΘ αφορούσαν τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, με την κυβέρνηση να δρομολογεί το επόμενο διάστημα ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα στα 600 εκατ. ευρώ για την μαζική επέκταση των θερμοκηπίων στη χώρα, ενώ παράλληλα ετοιμάζεται να τρέξει ένα σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής αδρανών δημόσιων γαιών με επενδυτές που θα αναλάβουν να κατασκευάσουν και καλλιεργήσουν θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας.

Ας σημειωθεί ότι με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από τα 52.000 στρέμματα (397.000 τόνοι, 7,6 τόνοι ανά στρέμμα) του 2013, οι θερμοκηπιακές εκτάσεις το 2021 καταλάμβαναν λίγο περισσότερα από 55.000 στρέμματα με παραγωγή 496.000 τόνους ή 9 τόνους/στρέμμα.

Σε αυτές τις εκτάσεις δεν συμπεριλαμβάνονται οι ελαφριές κατασκευές τύπου προσπελάσιμων τολ, οι οποίες δεν θεωρούνται θερμοκήπια και οι οποίες στην ίδια περίοδο έχουν γνωρίσει μια εκρηκτική άνοδο (βλέπε καλλιέργεια φράουλας, που από τα περίπου 2.000 στρέμματα του 2013 φτάσαμε σχεδόν στα 20.000 στρέμματα το 2021).

Κύμα επενδύσεων στα θερμοκήπια

Παρά τις χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες (μικρό μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, χαμηλή ενσωμάτωση εξοπλισμού, νέων και καινοτόμων τεχνολογιών, ανεπαρκής επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση και τεχνική υποστήριξη των εμπλεκόμενων, δυσμενής δημογραφία, περιορισμένα χρηματοδοτικά εργαλεία προς τις δυναμικές παραγωγικές μονάδες, αναποτελεσματική οργάνωση κ.λπ.), τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυξανόμενη τάση για επενδύσεις στο χώρο των θερμοκηπιακών καλλιεργειών από επιφανείς επιχειρηματίες χωρίς πρότερη εμπειρία στο αντικείμενο της αγροτικής παραγωγής, ενώ φαίνεται ότι έχει ανακύψει ενδιαφέρον και από το εξωτερικό και συγκεκριμένα από το Ισραήλ, μια χώρα που είναι πολύ μπροστά σ’ αυτόν τον τομέα.

Την ίδια ώρα, τη δική τους προσπάθεια κάνουν οι ελληνικές αγροτικές εταιρείες (ιδιώτες και συνεταιρισμοί), με χαρακτηριστικές περιπτώσεις του θερμοκηπίου Σουραβλής στην Ιεράπετρα, της Γεωργικής Ανάπτυξης στη Μεσσηνία, των Αγροτικών Συνεταιρισμών Κηπευτικών Δήμου Ιεράπετρας «Ανατολή», Παραγωγών Κηπευτικών Ελαφονησίου- Χρυσοσκαλίτισσας και Φιλιατρών που κυκλοφορεί προϊόντα με την επωνυμία Κηπευτικά Αγιαννάκη, καθώς και της Ομάδας Παραγωγών «Κρητικό Περιβόλι».

Νέες επενδύσεις από την Wonderplant

Η μεγάλη ευκαιρία που διαφαίνεται θερμοκηπιακή γεωργία και εν γένει στον πρωτογενή τομέα βρίσκεται στο επίκεντρο των αναπτυξιακών πλάνων του πολυσχιδή επιχειρηματία Σπύρου Θεοδωρόπουλου, επικεφαλής του ομίλου Bespoke SGA Holdings και νέου προέδρου του ΣΕΒ.

Η νέα επένδυση της εταιρείας Wonderplant, η οποία δραστηριοποιείται από το 2011 στην καλλιέργεια ντομάτας θερμοκηπίου με τη μέθοδο της υδροπονίας και στην ηλεκτρική ενέργεια, αφορά την ανέγερση υδροπονικού θερμοκηπίου έκτασης 110 στρεμμάτων, με τις αντίστοιχες υποστηρικτικές εγκαταστάσεις συσκευαστηρίων, αποθηκών κ.λπ., καθώς και σταθμού ΣΗΘΥΑ (Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού Θερμότητας με Υψηλή Απόδοση) ισχύος 9,6 MW, ενώ έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Ιανουάριο του 2025 και πρόκειται να δημιουργήσει 120 νέες θέσεις εργασίας. Το ύψος της επένδυσης ανέρχεται σε 50 εκατ. ευρώ.

Σήμερα η παραγωγή της Wonderplant, που διαθέτει 220 στρέμματα θερμοκηπίου και συσκευαστήριο, ξεπερνά ετησίως τους 16.000 τόνους ντομάτας τριών τύπων (cherry, μεσόκαρπη τσαμπί τύπου cluster καθώς και ντομάτα beef).

Εκτός από την Δράμα, ο γνωστός επιχειρηματίας έχει δρομολογήσει και δεύτερη μεγάλη υδροπονική επένδυση για την παραγωγή ντομάτας, αυτή τη φορά στη Δυτική Μακεδονία.

Αν και το αρχικό σχέδιο «ακουμπούσε» στο ευρύτερο master plan για τις περιοχές της απολιγνιτοποίησης, στο πλαίσιο του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, υπήρξαν αλλαγές.

Σε κάθε περίπτωση πρόθεση του ΔΣ της Wonderplant είναι η εταιρεία να επεκταθεί κατά πολύ ακόμη με νέες θερμοκηπιακές μονάδες στον βαθμό που θα δοθούν νέες μεγάλες εκτάσεις προς αξιοποίηση.

Οι πωλήσεις της Wonderplant που ελέγχεται και διοικείται από τους επιχειρηματίες Σπύρο Θεοδωρόπουλο, Μιχάλη Αραμπατζή, Θέμη Μακρή και Σταύρο Νένδο, πέρσι σημείωσαν άνοδο 11,13% στα 50,62 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο τα EBITDA αυξήθηκαν κατά 21,41% στα 10,702 εκατ. ευρώ και τα καθαρά κέρδη ανέβηκαν στα 4,6 εκατ. ευρώ από 3,974 εκατ. ευρώ το 2022.

Πρωτοπόρος η Θερμοκήπια Δράμας

Τα Θερμοκήπια Δράμας της οικογένειας Γερασίμου (όμιλος ΙΤΑ) λειτουργούν από το 2006 έξω από την πόλη της Δράμας.

Η θερμαινόμενη με ΣΗΘΥΑ θερμοκηπιακή εγκατάσταση των 100 στρεμμάτων, η πρώτη του είδους της στην Ελλάδα, παράγει με τη μέθοδο της υδροπονίας πολύχρωμες γλυκές πιπεριές (κόκκινες, πορτοκαλί, πράσινες, κίτρινες).

Το κόστος της επένδυσης άγγιξε τα 25 εκατ. ευρώ και η παραγωγή ξεπερνά τους 2.500 τόνους ετησίως.

Η μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας (ΣΗΘ), έχει ισχύ 4,8 MW και θερμική ισχύ 4,9 MW, ενώ η εταιρεία ετοιμάζει και δεύτερο σταθμό εγκατεστημένης ισχύος 4,8 MW και μέγιστης ισχύος 4,8 MW στη θέση Αμπελοκήπων της Δημοτικής Ενότητας Δράμας, έχοντας εξασφαλίσει τη σχετική βεβαίωση παραγωγού από την ΡΑΑΕΥ.

Όσον αφορά τις οικονομικές επιδόσεις της Θερμοκήπια Δράμας, με βάση τα τελευταία δημοσιευμένα αποτελέσματα για τη χρήση 1 Ιουλίου 2021-30 Ιουνίου 2022 ο κύκλος εργασιών ανήλθε σε 12.095.582 ευρώ έναντι 10.338.812 ευρώ της προηγούμενης χρήσης, αυξημένος κατά 16,99%, με την εταιρεία να παραμένει σε κερδοφόρα τροχιά (κέρδη προ φόρων 1,4 εκατ. ευρώ έναντι 2,13 εκατ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης).

Αύξηση στρεμμάτων από τα Θερμοκήπια Θράκης

Στον κλάδο της υδροπονίας επενδύει περίπου εδώ και μία δεκαετία και η Θερμοκήπια Θράκης Α.Ε., διαθέτοντας συνολική έκταση θερμοκηπίων 195 στρέμματα. Πρόκειται για συνεργασία της Πλαστικά Θράκης με την Έλαστρον και αυτή την περίοδο η εταιρεία «τρέχει» νέο διετές επενδυτικό πλάνο αξίας 14,5 εκατ. ευρώ, το οποίο έρχεται να συμπληρώσει τις ήδη υλοποιημένες επενδύσεις ύψους 19,8 εκατ. ευρώ που έχουν πραγματοποιηθεί από την ίδρυση της εταιρείας το 2014.

Μέσω των νέων επενδύσεων οι συνολικές εγκαταστάσεις των Θερμοκηπίων Θράκης θα επεκταθούν σταδιακά στα 260 στρέμματα το 2024 και στα 330 στρέμματα το 2026. Αντίστοιχα η παραγωγή θα αυξηθεί κατά 25% το 2024 και κατά 22% με την ολοκλήρωση της νέα επένδυσης το 2026.

Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί πως νέα είδη και κωδικοί θα προστεθούν στην υφιστάμενη γκάμα της εταιρείας όπως ενδεικτικά ροζ ντομάτα, μελιτζάνα, αλλά και νέες συσκευασίες κηπευτικών, ενώ στον στρατηγικό σχεδιασμό πενταετίας περιλαμβάνεται η έναρξη νέας σύγχρονης θερμοκηπιακής μονάδας κηπευτικών με ταυτόχρονη αξιοποίηση του νέου γεωθερμικού πεδίου που παραχωρήθηκε στην Νέα Κεσσάνη Ξάνθης.

Για το 2023 ο κύκλος εργασιών της Θερμοκήπια Θράκης μειώθηκε στα 8,79 εκατ. ευρώ από 9,42 εκατ. ευρώ το 2022. Το μικτό κέρδος ως απόλυτο μέγεθος διαμορφώθηκε σε 1,88 εκατ. ευρώ έναντι 2,25 εκατ. ευρώ το 2022, ενώ τα αποτελέσματα μετά τη αφαίρεση του φόρου μειώθηκαν κατά 49% και έφθασαν σε καθαρό κέρδος 432 χιλ. ευρώ από 882 χιλ. ευρώ την προηγούμενη χρήση.

Τα Περιβόλια Βεζύρογλου

Η εταιρεία Α. Βεζύρογλου & ΣΙΑ ΕΕ, σε μία κάθετη μονάδα, παράγει φυλλώδη λαχανικά με εξειδίκευση στα baby φύλλα λαχανικών. Με υπέρ-εκατονταετή εμπειρία στην οργανωμένη καλλιέργεια γης αλλά και καινοτόμες επενδύσεις, σήμερα καλλιεργεί περισσότερα από 800 στρέμματα.

Η εταιρεία μπαίνει στο δεύτερο έτος υλοποίησης του επενδυτικού της προγράμματος συνολικού προϋπολογισμού 6 εκατ. ευρώ, που αφορά στην κατασκευή θερμοκηπίων νέας τεχνολογίας, ψηφιοποίηση όλης της λειτουργίας της εταιρείας, επενδύσεις σε τεχνολογίες Agro 4.0 και δράσεις μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Το νέο θερμοκήπιο είναι πλήρως λειτουργικό, αυξάνοντας την παραγωγική δυνατότητα της εταιρείας κατά 17%.

Σήμερα η δυναμική της εταιρείας ξεπερνά τα 150 στρέμματα σε θερμοκήπια.

Μαρούλια με τεχνητή νοημοσύνη

Εδώ και περίπου τέσσερα χρόνια οι άνθρωποι πίσω από την Intelligent Green Crops (IGC) κάνουν τα «μαγικά» τους, διαθέτοντας στην αγορά φρέσκες σαλάτες, οι οποίες έχουν το πλεονέκτημα της διατήρησής τους για περίπου τρεις εβδομάδες, καθώς πωλούνται με το γλαστράκι τους.

Η IGC διατηρεί μονάδα υδροπονικής καλλιέργειας φυλλωδών λαχανικών στο Κάστρο Βοιωτίας, μια επένδυση 10 εκατ. ευρώ με ίδια κεφάλαια, που εμπεριέχει στοιχεία τεχνητής νοημοσύνης, αφού, πέραν των άλλων, υπάρχει αυτοματοποίηση του ελέγχου των κλιματικών παραμέτρων εντός του θερμοκηπίου.

Στο επενδυτικό πλάνο της εταιρείας, συνολικού προϋπολογισμού 15 εκατ. ευρώ, είναι η επέκταση της υφιστάμενης μονάδας κατά 10 στρέμματα και η κατασκευή ενός πειραματικού θερμοκηπίου για δοκιμές νέων ειδών και ποικιλιών.

Αυτή τη στιγμή στα 21 στρέμματα της μονάδας παράγονται 7,5 εκατ. μαρούλια, με στόχο οι ποσότητες να διπλασιαστούν.

Αποτελώντας την στρατηγική τοποθέτηση του ομίλου ΕΝΤΕΚΑ στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής, η IGC επεκτάθηκε και στην κατασκευή και λειτουργία φωτοβολταϊκού πάρκου που με τη μέθοδο του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού κατέστησε το θερμοκήπιο ενεργειακά αυτόνομο.

Ο τζίρος της εταιρείας το 2023 υπερδιπλασιάστηκε φθάνοντας τα 3,52 εκατ. ευρώ έναντι 1,67 εκατ. ευρώ το 2022, ενώ σύμφωνα με τη διοίκηση αισιοδοξία επικρατεί και κατά την τρέχουσα χρήση, με την παραγωγή να έχει σταθεροποιηθεί και τις πωλήσεις να κινούνται σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα.

Ωστόσο η εταιρεία ήταν ζημιογόνος και το 2023, αν και οι ζημίες παρουσίασαν σημαντική μείωση στα – 763.498 ευρώ από -1,76 εκατ. ευρώ το 2022.

Κήποι Καρδίτσας

Οι Κήποι Καρδίτσας με 50 στρέμματα είναι μια σύγχρονη θερμοκηπιακή μονάδα υδροπονικής καλλιέργειας ντομάτας που λειτουργεί από το 2020.

Το συνολικό ενισχυόμενο κόστος της επένδυσης της Κήποι Καρδίτσας ΑΕ (Karditsa Gardens), η οποία είχε ενταχθεί στον Αναπτυξιακό Νόμο, οριστικοποιήθηκε σε 7,3 εκατ. ευρώ με αρχικό επιλέξιμο κόστος στα 10,46 εκατ. ευρώ. Το έργο αφορά την ίδρυση θερμοκηπιακής μονάδας υδροπονίας, για παραγωγή ντομάτας στη θέση Τσαπόχα του δήμου Καρδίτσας στη Θεσσαλία.