Καλώδιο Κρήτης – Κύπρου: Πού οδηγούν οι μαραθώνιες διαπραγματεύσεις των δύο χωρών

Με το τελεσίγραφο της γαλλικής Nexans να επικρέμεται πάνω από τον μέλλον του ηλεκτρικού καλωδίου Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ συνολικής αξίας περίπου 2 δισ. αναζητείτε η λύση που θα εκτονώσει την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα του έργου χωρίς να τινάξει το πρότζεκτ στον αέρα.

Η εβδομάδα που διανύουμε θα είναι από τις  κρισιμότερες του Great Sea Interconnector αφού από την έκβαση των διαπραγματεύσεων θα φανεί αν το έργο θα κερδίσει ή θα χάσει έδαφος.

Tην Παρασκευή η Κυπριακή πλευρά δεν ανταποκρίθηκε στις πιέσεις των Γάλλων για επίλυση των εκκρεμοτήτων (ανάκτηση κόστους, γεωπολιτικό ρίσκο) ή έστω σε δήλωση καλής θέλησης για να συμφωνήσει στους όρους που προτείνει ο ΑΔΜΗΕ. Προηγήθηκε όπως αναφέρουν  πληροφορίες ένας μαραθώνιος τηλεδιασκέψεων και συνομιλιών μεταξύ των συναρμόδιων υπουργείων Ελλάδας –Κύπρου, της ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της Κύπρου και των άλλων φορέων του έργου χωρίς επί του παρόντος να υπάρχει ναυάγιο αλλά ούτε και οριστική συμφωνία για το μεγάλο έργο.

Πού πάει η συζήτηση

Κυπριακά μέσα ενημέρωσης έδιναν τις τελευταίες μέρες ένα συγκρατημένο τόνο αισιοδοξίας περιγράφοντας κάποια  διστακτικά βήματα προόδου στις συνομιλίες. Οι πληροφορίες κάνουν λόγο για ανάκτηση του κόστους της επένδυσης εκ των υστέρων από κρατική πηγή που δεν κατονομάζεται για την εξαετία 2025-2030 με σκοπό την άντληση 100 έως 120 εκατ. που είναι τα χρήματα που ζητά ο ΑΔΜΗΕ λόγω της ζημίας που επικαλείται ότι θα έχει αν δεν εισπράξει τέλη από τους Κύπριους καταναλωτές από την έναρξη της κατασκευής του έργου.

Η κυπριακή πλευρά εμφανίζεται αμετακίνητη επί του παρόντος στο θέμα του γεωπολιτικού ρίσκου, το οποίο έχει σηκώσει πολύ ψηλά ο ΑΔΜΗΕ μετά και τις Τουρκικές προκλήσεις στην Κάσο κατά την διερεύνηση του βυθού από την Nexans. Η Κύπρος  επιμένει να μην απαλειφθεί ο όρος «ενδέχεται» που είχε προβλεφθεί στην προηγούμενη ρυθμιστική απόφαση της ΡΑΕΚ  προκειμένου να υπάρξει η πρόνοια για το φορέα υλοποίησης σε περίπτωση που προκύψουν εμπόδια που οδηγήσουν στην μη ολοκλήρωση του έργου.

Οι πιέσεις

Την  ίδια στιγμή έντονος προβληματισμός επικρατεί στις ελληνικές αρχές που βρίσκονται ενώπιων ενός γόρδιου δεσμού που θα χρειαστεί αμοιβαίες υποχωρήσεις για να επιλυθεί. Κάποιοι δεν διστάζουν να καυτηριάσουν και την στάση του ΑΔΜΗΕ να σηκώσει τόσο πολύ το γεωπολιτικό ρίσκο, δίνοντας «πατήματα» στην Τουρκία  για το έργο. Αρνητική κρίνεται πάντως από την άλλη πλευρά και η πίεση της Ελλάδας προς την Κύπρο για την επίλυση των διαφωνιών αλλά και οι απειλές που φέρεται να εξαπέλυσε σύμφωνα με κυπριακά μέσα ενημέρωσης ο φορέας υλοποίησης του έργου (ΑΔΜΗΕ) την περασμένη Παρασκευή. Όπως αναφέρει ο «Φιλελεύθερος» αλλά διαψεύδουν πηγές του ΑΔΜΗΕ οι συνομιλίες για επίτευξη συμφωνίας δυναμιτίστηκαν από απειλές για δικαστικά μέτρα που άφησε ανοικτό ο ΑΔΜΗΕ ότι μπορεί να εγείρουν οι ελληνικές αρχές από τη ΡΑΕΚ αν δεν συναινέσει με τους όρους. Είχε προηγηθεί πριν λίγες μέρες άλλο ένα «θερμό» επεισόδιο μεταξύ κυβερνητικού στελέχους και εκπροσώπων της Κυπριακής κυβέρνησης που επίσης επικρίθηκε σφοδρά από τα κυπριακά μέσα.

Γιατί κόπτεται η Νexans

Η Νexans, η οποία έχει αναλάβει την κατασκευή του ηλεκτρικού καλωδίου συνάπτοντας σύμβαση με τον ΑΔΜΗΕ συνολικού ύψους 1,4 δισ. είχε διαμηνύσει από τις αρχές καλοκαιριού ότι το ορόσημο για την υλοποίηση της σύμβασης είναι η 31η Αυγούστου. Μέχρι τότε ο ΑΔΜΗΕ όφειλε να έχει καταβάλλει στην γαλλική εταιρεία το 15% της συνολικής αξίας του έργου, ήτοι  216 εκατ. Ωστόσο κατά πληροφορίες, ο ΑΔΜΗΕ πλήρωσε μια δόση στις αρχές του χρόνου και μια δεύτερη στις αρχές Ιουνίου και έκτοτε δεν κατέβαλε χρήματα καθώς άρχισε το μπράντεφερ με την ΡΑΕΚ.

Η Nexans εμφανίζεται στριμωγμένη από τις εξελίξεις, καθώς το συμβόλαιο με τον Great Sea Interconnection είναι από τα μεγαλύτερα (αν όχι το μεγαλύτερο) του χαρτοφυλακίου της. Το έργο έχει μήκος 1.208 χιλιόμετρα από τα οποία σχεδόν τα 900 χιλ. αφορούν την διασύνδεση Κύπρου Ελλάδας. Το καλώδιο έχει ενταχθεί στα έργα κοινού επενδυτικού ενδιαφέροντος (PCI) εξασφαλίζοντας χρηματοδότηση 657 εκ. από το  CEF (Connect Europe Facility). Η Κύπρος είχε δηλώσει ότι θα συμμετέχει στο πρότζεκτ με 100 εκ. από το Ταμείο Ανάκαμψης θέση από την οποία έχει υπαναχωρήσει, ζητώντας νέα μελέτη κόστους οφέλους (CBA), η οποία θα αξιολογηθεί από την ΕΤΕπ και ανεξάρτητη εταιρεία.