Κίνα: Γιατί γεμίζει τις αποθήκες με πρώτες ύλες και εμπορεύματα;

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες η Κίνα έχει καταναλώσει τεράστιες ποσότητες πρώτων υλών. Ο πληθυσμός της έχει μεγαλώσει και έχει γίνει πλουσιότερος, απαιτώντας περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα, σιτηρά και κρέας, σύμφωνα με τον Economist.

Οι γιγάντιες βιομηχανίες της ήταν αδηφάγες για την ενέργεια και τα μέταλλα. Τα τελευταία χρόνια, όμως, η οικονομία έχει υποφέρει από πολιτική κακοδιαχείριση και κρίση ιδιοκτησίας. Κινέζοι αξιωματούχοι είναι ανένδοτοι ότι θέλουν να απομακρυνθούν από τις βιομηχανίες έντασης πόρων. Η λογική υπαγορεύει ότι η όρεξη της χώρας για εμπορεύματα πρέπει να κοπεί και μάλιστα γργήγορα.

Στην πραγματικότητα, συμβαίνει το αντίθετο. Πέρυσι, οι εισαγωγές πολλών βασικών πόρων της Κίνας έσπασαν ρεκόρ και οι εισαγωγές όλων των τύπων εμπορευμάτων αυξήθηκαν κατά 16% σε όγκο. Εξακολουθούν να αυξάνονται, κατά 6% τους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους. Δεδομένων των οικονομικών δυσκολιών της χώρας, αυτό δεν αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη κατανάλωση.

Αντ ‘αυτού, η Κίνα φαίνεται να αποθηκεύει υλικά με ταχείς ρυθμούς – και σε μια εποχή που τα εμπορεύματα είναι ακριβά. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στο Πεκίνο φαίνεται να ανησυχούν για νέες γεωπολιτικές απειλές, αν μη τι άλλο ότι ένας νέος, επιθετικός Αμερικανός πρόεδρος θα μπορούσε να προσπαθήσει να πνίξει κρίσιμες οδούς εφοδιασμού προς την Κίνα.

Η εξάρτηση από ξένους πόρους

Ο φόβος είναι δικαιολογημένος, διότι η Κίνα εξαρτάται από ξένους πόρους. Αν και η χώρα είναι το παγκόσμιο κέντρο διύλισης για πολλά μέταλλα, εισάγει μεγάλο μέρος της απαιτούμενης πρώτης ύλης, που κυμαίνεται από το 70% του βωξίτη έως το 97% του κοβαλτίου. Η Κίνα κρατά τα φώτα αναμμένα μόνο με εισαγόμενη ενέργεια. Έχει πολύ άνθρακα, αλλά τα κοιτάσματα άλλων καυσίμων δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες της, αναγκάζοντάς την να εισάγει το 40% του φυσικού αερίου της και το 70% του αργού πετρελαίου της. Η εξάρτηση της Κίνας είναι πιο έντονη για τα τρόφιμα.

Το 2000 σχεδόν όλα όσα έτρωγαν οι πολίτες παράγονταν στο σπίτι. Σήμερα λιγότερο από τα δύο τρίτα είναι. Η χώρα εισάγει το 85% των 125 εκατομμυρίων τόνων σόγιας ετησίως που χρησιμοποιεί για να ταΐσει τους 400 εκατομμύρια χοίρους της. Η εξάρτησή της από ξένους αγρότες είναι σχεδόν ολοκληρωτική για τον καφέ, το φοινικέλαιο και ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Στρατηγικά αποθέματα

Έχοντας επίγνωση αυτής της ευπάθειας, η Κίνα άρχισε να δημιουργεί «στρατηγικά» αποθέματα σιτηρών και ορυκτών που σχετίζονται με την άμυνα στο τέλος του ψυχρού πολέμου, τα οποία στη συνέχεια πρόσθεσε στο αποκορύφωμα της οικονομικής της άνθησης με πετρέλαιο και βιομηχανικά μέταλλα. Τρία πρόσφατα γεγονότα οδήγησαν σε μεγαλύτερη συσσώρευση αποθεμάτων. Το 2018 ο πρόεδρος Donald Trump επέβαλε δασμούς στις κινεζικές εξαγωγές αξίας 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, αναγκάζοντας την Κίνα να ανταποδώσει επιβάλλοντας δασμούς στους αμερικανικούς σπόρους σόγιας.

Ακολούθησε ο covid-19, ο οποίος διατάραξε τις αλυσίδες εφοδιασμού και αύξησε το κόστος των υλικών. Ο πόλεμος στην Ουκρανία στη συνέχεια διόγκωσε τις τιμές και έδειξε τη βούληση της Αμερικής να χρησιμοποιήσει εμπάργκο.

Οι προετοιμασίες για ένα πιο εχθρικό περιβάλλον

Τώρα ο κ. Τραμπ, ο οποίος δεν κρύβει την επιθυμία του να πλήξει την Κίνα, έχει πολλές πιθανότητες να επιστρέψει στην εξουσία. Σε μια αντιπαράθεση, η Αμερική θα μπορούσε να περιορίσει τις δικές της εξαγωγές τροφίμων στην Κίνα, οι οποίες έχουν ανακάμψει από τότε που επιτεύχθηκε εκεχειρία, και να στηριχθεί σε άλλους μεγάλους προμηθευτές όπως η Αργεντινή και η Βραζιλία για να κάνουν το ίδιο. Θα μπορούσε να προσπαθήσει να επηρεάσει χώρες που πωλούν μέταλλα στην Κίνα, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας και της Χιλής. Και οι περισσότερες από τις εισαγωγές εμπορευμάτων της Κίνας αποστέλλονται μέσω μερικών στενών και καναλιών που η Αμερική θα μπορούσε να επιδιώξει να εμποδίσει για τα κινεζικά πλοία, για παράδειγμα, τοποθετώντας στρατιωτικά πλοία κοντά.

Η Κίνα φαίνεται να προετοιμάζεται για ένα πιο εχθρικό περιβάλλον. Οι προετοιμασίες της ξεκινούν με την ένταση των προσπαθειών για ανάπτυξη υποδομών αποθήκευσης. Σε αντίθεση με την Αμερική, όπου τα στρατηγικά αποθέματα ελέγχονται από το κράτος, στην Κίνα παίρνουν επίσης τη μορφή ιδιωτικών δεξαμενών, σιλό και αποθηκών, στις οποίες οι αξιωματούχοι στο Πεκίνο έχουν πρόσβαση σε περιόδους κρίσης.

Οι ανησυχίες και οι ελπίδες των Αμερικανών

Αυτή η συσσώρευση αποθεμάτων ανησυχεί τους Αμερικανούς, και όχι μόνο επειδή θα μπορούσε να τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό αυξάνοντας τις τιμές των εμπορευμάτων. Οι προμήθειες που αναζητά η Κίνα είναι αυτές που θα χρειαζόταν για να επιβιώσει από μια σύγκρουση, ίσως καθώς αποκλείει την Ταϊβάν. «Όταν το αντιπαραβάλλεις αυτό με τη στρατιωτική συσσώρευση της Κίνας, αρχίζει να είναι πολύ ανησυχητικό», λέει ο Gabriel Collins, πρώην αναλυτής στο υπουργείο Άμυνας της Αμερικής. Προς το παρόν, τα στοιχεία δείχνουν ότι η συσσώρευση είναι πιο πιθανό να είναι ένα αμυντικό μέτρο, δεδομένου ότι δεν είναι ακόμη σε κλίμακα για να είναι ασφαλής σε μια θερμή σύγκρουση. Αμερικανοί αξιωματούχοι πρέπει να ελπίζουν ότι αυτό δεν θα αλλάξει τα επόμενα χρόνια.