Απόψεις της Ν.Ε. Λασιθίου του ΤΕΕ/ΤΑΚ για τα αιολικά πάρκα σε Λασίθι και Ηράκλειο

Kατά την Συνεδρίαση της Νομαρχιακής Επιτροπής Λασιθίου του ΤΕΕ/ΤΑΚ την Παρασκευή 22-03-2024 και ώρα 11:00 μ.μ. τέθηκε το εξής θέμα: «Απόψεις επί της ΜΠΕ – 4 ΑΣΠΗΕ συνολικής εγκαταστημένης ισχύος 168 MW και μέγιστης ισχύος 147,25 MW στους Δήμους Ηρακλείου, Γόρτυνας, Αρχανών – Αστερουσίων, Μίνωα
Πεδιάδας, Οροπεδίου Λασιθίου και Βιάννου της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου και Λασιθίου>>.

Η Νομαρχιακή Επιτροπή αφού συνεδρίασε εκφράζει ομόφωνα τις εξής απόψεις:

Κατατέθηκε η ΜΠΕ για την δημιουργία αιολικού πάρκου στον ν. Ηρακλείου και Λασιθίου συνολικής εγκαταστημένης ισχύος 168 ΜW με 4 αιολικά πάρκα και είκοσι οκτώ (28) ανεμογεννήτριες ονομαστικής ισχύος 6 MW καθεμιά. Στην Δίκτη εγκαθίστανται, 15 ανεμογεννήτριες συνολικού ύψους 180 μ. Σε ένα τοπίο μοναδικής φυσικής ομορφιάς δεμένο με μύθους και ιστορία, όπως μαρτυρούν τα πολιτιστικά και αρχαιολογικά μνημεία αλλά και ο χαρακτηρισμός «Natura 2000».

Τα δύο αιολικά πάρκα στο Οροπέδιο Λασιθίου εγκαθίστανται εντός δασικής έκτασης, και μέρος τους είναι εντός της προστατευόμενης περιοχής «Natura», στις οποίες υπάρχουν Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά με εκτίμηση σημαντικής μείωσης των πληθυσμών κάποιων ειδών ανά έτη, λόγω της επικείμενης εγκατάστασης (όπως αναφέρει η ίδια η ΜΠΕ).

Θυμίζουμε ότι «μία από τις ουσιώδεις διατάξεις της Οδηγίας της Ε.Ε. είναι ότι επιτρέπεται η υλοποίηση ενός έργου εντός περιοχής NATURA μόνο εφόσον υπάρχει βεβαιότητα ότι το έργο δεν θα παραβλέψει την ακεραιότητα του οικοτόπου. Αν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία, το έργο δεν επιτρέπεται να υλοποιηθεί.»

Σημαντικές επίσης είναι οι αρχαιότητες στην περιοχή όπως η Αγία Άννα (με ΜΜ Ι- ΙΙ, ΜΜ ΙΙΙ- ΥΜ Ι, Αρχαϊκά, Ρωμαϊκά, Ενετικά κατάλοιπα), στο Σελί της Αγίας Άννας ( με Ρωμαϊκά, Ενετικά κατάλοιπα, καθώς και μάντρες), στη Μουχρίτσα (με ΜΜ Ι- ΙΙ, ΜΜ ΙΙΙ- ΥΜ Ι κατάλοιπα) και στην Καστροκεφάλα (με ΜΜ Ι- ΙΙ, ΜΜ ΙΙΙ κατάλοιπα και φρυκτωρία). Πρέπει να αναφερθεί ότι το όρος Δίκτη είναι ένα από τα τρία κύρια ιερά βουνά της Κρήτης και χρήζει ιδιαίτερης προστασίας.

Μιλάμε για ένα έργο που είναι μέρος ενός μεγαλύτερου ισχύος 873 MW και εκτείνεται σε όλη την Κρήτη. Η παραγωγός εταιρεία έλαβε την αρχική βεβαίωση παραγωγού το 2011, έναντι άλλων, με την υποχρέωση κατασκευής του αγωγού διασύνδεσης της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα. Το 2021 με νομοθετική ρύθμιση η κυβέρνηση απάλλαξε την εταιρεία από την υποχρέωση κατασκευής της διασύνδεσης και ταυτόχρονα δέσμευσε για τις δύο εταιρείες που είχαν την υποχρέωση κατασκευής της διασύνδεσης, το 50% της ισχύος του συστήματος. Δηλαδή ενώ θα έπρεπε να είναι λόγος ακύρωσης της χωροθέτησης τους η μη τήρηση των αρχικών όρων, επιπλέον δεσμεύει τον πολύ περιορισμένο ενεργειακό χώρος παροχής ενέργειας έναντι άλλων παραγωγών ιδιωτών ή κοινωφελών.

Τέλος το 2023 τροποποιείται η βεβαίωση παραγωγού και «σπάει» το έργο σε δύο ομάδες έργων, του Ηρακλείου – Λασιθίου με 4 αιολικά πάρκα και των Χανίων με 6, υποβαθμίζοντας την σημασία τους αλλά και διατηρώντας τα δικαιώματα της εταιρείας ως προς τα υπόλοιπα αιολικά πάρκα με βεβαιώσεις παραγωγού, μέχρι να μπορέσει το δίκτυο να σηκώσει το σύνολο της επένδυσης. Άραγε όλα τα παραπάνω είναι σύννομα τηρώντας τους κανόνες της αγοράς;

Κάποια από τα θετικά του έργου που αναφέρονται στην μελέτη είναι η «αξιοποίηση μιας εγχώριας και ανανεώσιμης πηγής ενέργειας που είναι σε αφθονία, με συμβολή στην ασφάλεια παροχής ενέργειας αλλά και η εξασφάλιση της παροχής ενέργειας μέσω αποκεντρωμένης παραγωγής», μόνο που η κατάληψη πολύτιμου ενεργειακού χώρου θα μπορούσε να δοθεί σε κοινωφελείς ενεργειακές κοινοπραξίες. Όσο αφορά την «ποιότητα ζωής και προστασία του περιβάλλοντος» είναι προφανές ότι η χωροθέτηση τους αποσκοπεί στα αυξημένα κέρδη με κατά το δυνατόν μείωση του κόστους, λόγω του αιολικού δυναμικού.

Η επένδυση που «φιλοδοξεί να αποτελέσει τη μεγαλύτερη και πολυπλοκότερη ενεργειακή παρέμβαση στον ελληνικό χώρο από σύστημα μονάδων Α.Π.Ε., τα οποία πρόκειται να συνδεθούν στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα της ηπειρωτικής χώρας», όπως και τώρα αναφέρεται στη ΜΠΕ παρά τον κατακερματισμό του συνολικού έργου, έχει κάποιους προβληματισμούς και ερωτηματικά τα οποία δεν έχουν ληφθεί υπόψιν κατά τον σχεδιασμό . Ομοίως, τα νεότερα δημοτικά συμβούλια και η τοπική κοινωνία είναι αρνητικοί σε μεγάλο βαθμό καθώς δεν υπάρχει ισόρροπη πρόβλεψη στην χωροθέτηση.

Ζητάμε ο ενεργειακός χώρος που καταλαμβάνει η επένδυση να δοθεί και να αυξηθεί κατά 70 % σε έργα που προασπίζουν την βιωσιμότητα των πολιτών της Κρήτης ήτοι έργα ΟΤΑ Ά και Β ́βαθμού, σε έργα ενεργειακού συμψηφισμού οικιακών καταναλωτών και πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και έργα εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού ενεργειακών κοινοτήτων ευρείας βάσης. Να αντιμετωπιστούν, (επιταχυνθούν) οι υπερβολικές καθυστερήσεις στην αδειοδότηση από το διαχειριστή του Δικτύου (ΔΕΔΔΗΕ) και στην τελική σύνδεση των έργων ενεργειακού συμψηφισμού και ζητείται η όλη διαδικασία για τέτοιου τύπου έργα να εκτελείται κατά προτεραιότητα και ανεξάρτητα από οποιαδήποτε άλλη παράλληλη διαδικασία.

Ζητάμε την ακύρωση της χωροθέτησης των Αιολικών Πάρκων από το διαγωνισμό που είχαν την υποχρέωση να συμμετάσχουν στα έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης και τελικά τους εξαίρεσαν με το άρθρο 100 του Νόμου 4821/2021. Το μέγεθος της επένδυσης δεν συνάδει με την κλίμακα της περιοχής και δημιουργεί αρνητικές επιπτώσεις στο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον.

Ο πρόεδρος Μαυρικάκης Μιχαήλ
ο Γραμματέας Μοδάτσος Μάρκος