Κλιματική αλλαγή: Οι οικονομικές επιπτώσεις σε Ελλάδα και ΕΕ εάν ανέβει η στάθμη της θάλασσας

Εως και 872 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2100 εκτιμάται πως θα είναι το κόστος για τις οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Βρετανίας αν αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας λόγω κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Ερευνητική ομάδα μελέτησε τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, λόγω της κλιματικής αλλαγής, για 271 ευρωπαϊκές περιοχές- ανάμεσά τους και η Ελλάδα- έως το 2100, με βάση σενάριο υψηλών εκπομπών και χωρίς την εφαρμογή νέων μέτρων προστασίας των ακτών μετά το 2015.

«Η κλιματική αλλαγή απειλεί την οικονομική ανάπτυξη παγκοσμίως, με έντονες ανισότητες στους επιταχυνόμενους κινδύνους σε διάφορες περιοχές. Ιδιαίτερα, η αύξηση της στάθμης της θάλασσας λόγω του κλίματος αποτελεί μια αυξανόμενη ανησυχία. Η καταστροφική της δυνατότητα επηρεάζει περιοχές, όπου συγκεντρώνονται το παραγωγικό κεφάλαιο και ο πληθυσμός: παράκτιες πόλεις και περιοχές», σημείωσε η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες από το Delft, στην οποία συμμετέχει ο Έλληνας μεταδιδακτορικός ερευνητής του ολλανδικού πανεπιστημίου, Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, περισσότεροι από 200 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη- περίπου το 44% των πληθυσμών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου- ζουν σε απόσταση 50 χιλιομέτρων από την ακτογραμμή. Αυτές οι παράκτιες περιοχές συμβάλλουν σχεδόν στο 40% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Ευρώπης, ενώ το 75% του διεθνούς εμπορικού όγκου της Ευρώπης διεξάγεται μέσω θαλάσσιων διαδρομών.

Κλιματική αλλαγή: Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για την Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, έγινε ανάλυση σε επίπεδο περιφερειών για τις οικονομικές επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας σε ένα σενάριο υψηλών εκπομπών ως το 2100.

Η Ελλάδα βρίσκεται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο στη μείωση του ΑΕΠ, ωστόσο εμφανίζει μεγάλες μειώσεις σχεδόν σε όλες τις περιφέρειές της, καθώς είναι παράκτιες, σημειώνει μιλώντας στο ΑΠΕ ο Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης.

Σε αυτό το ακραίο κλιματικό σενάριο που μελετήθηκε, τις μεγαλύτερες οικονομικές επιπτώσεις φαίνεται ότι θα έχουν η Στερεά Ελλάδα (-6,88%) και το βόρειο Αιγαίο (-6,06%). Στην Αττική, η ανάλυση δείχνει μηδενικές επιπτώσεις. Μία μόνο περιφέρεια, εκείνη της Δυτικής Μακεδονίας, δεν βρέχεται από θάλασσα και εκεί οι ερευνητές αναμένουν  αύξηση του ΑΕΠ περίπου 0,87% έως το τέλος του αιώνα, η οποία οφείλεται στον κατασκευαστικό τομέα της περιοχής, που θα χρησιμοποιηθεί για την ανακατασκευή του κεφαλαίου που θα έχει καταστραφεί σε όλη τη χώρα.

Ο εν λόγω τομέας σημειώνει αύξηση σε όλη την Ελλάδα με εξαίρεση την περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, όπου υπάρχει πτώση. Η μεγαλύτερη πτώση αφορά στον αγροτικό τομέα παραγωγής και στον δημόσιο τομέα- περίπου το 6% της παραγωγής χάνεται στην Ήπειρο και στην ανατολική Μακεδονία και στους δύο αυτούς τομείς.

Ποιες περιοχές θα επηρεαστούν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας

Οι ερευνητές συνδύασαν οικονομικό μοντέλο που είχε αναπτυχθεί προηγουμένως, με δεδομένα για τις προβλεπόμενες επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, τις τάσεις των επενδύσεων και την κατανομή των οικονομικών απωλειών που προκλήθηκαν από 155 πλημμυρικά φαινόμενα στην Ευρώπη την περίοδο 1995-2016.

Στη συνέχεια, εκτίμησαν τις πιθανές οικονομικές απώλειες και τα κέρδη σε σύγκριση με ένα σενάριο χωρίς άνοδο της στάθμης της θάλασσας και με ετήσια οικονομική ανάπτυξη 2% σε όλες τις περιοχές. Επίσης, οι επιστήμονες μοντελοποίησαν τον αντίκτυπο που θα έχουν στοχευμένες επενδύσεις σε διάφορους οικονομικούς τομείς, μετά την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Με βάση ένα σενάριο υψηλών εκπομπών, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομικές απώλειες 872 δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ και τη Βρετανία μέχρι τα τέλη του αιώνα. Αυτό προκύπτει από σύγκριση με σενάριο χωρίς άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Από την έρευνα προέκυψαν διαφορές στις οικονομικές επιπτώσεις που θα έχει η άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Η πλειονότητα των οικονομικών απωλειών- έως και 21% του περιφερειακού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος ως το 2100- συγκεντρώνεται σε παράκτιες περιοχές, όπως το Βένετο και η Εμίλια-Ρομάνια στην Ιταλία και η επαρχία Δυτικής Πομερανίας στην Πολωνία.

Η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις περιοχές που αναμένεται να υποστούν σχετικά υψηλότερες οικονομικές απώλειες, κάτι που ισχύει επίσης για τις βελγικές ακτές και τη δυτική Γαλλία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανέφερε ο Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης, οι συνολικές ζημιές για την Ευρώπη είναι μόλις 1,26% του ΑΕΠ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου στο σενάριο υψηλού επιπέδου ως το 2100. Ωστόσο, στην Ιταλία οι εθνικές απώλειες είναι 4,43%, ενώ η μείωση της παραγωγικότητας στο Βένετο κυμαίνεται περίπου στο 20,84%.

Αντίθετα, οι περιοχές στο εσωτερικό της Ευρώπης, όπως στη Γερμανία, την Αυστρία και την Ουγγαρία, θα παρουσιάσουν οικονομικά κέρδη έως και 1% του περιφερειακού ΑΕΠ μέχρι το 2100- σύμφωνα με την έρευνα- και αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στη μετεγκατάσταση της παραγωγής από τις πλημμυρισμένες παράκτιες στις ενδοχώρες.

Πάντως ο κ. Χατζηβασιλειάδης επισημαίνει πως μπορεί να είναι μεγαλύτερες οι επιπτώσεις για τις παράκτιες περιοχές, ωστόσο η οικονομία είναι αλληλένδετη. «Το ερώτημα είναι: αυτά τα κέρδη αρκούν για να αντισταθμίσουν τις απώλειες στις παράκτιες περιοχές; Δυστυχώς, η απάντηση είναι πως όχι. Η συνολική επίδραση είναι ακόμα αρνητική, με κάποιες εξαιρέσεις, όπως η Γερμανία, όπου τα κέρδη και οι απώλειες ισορροπούν στο μηδέν», αναφέρει χαρακτηριστικά.