Εμφύλιος Wagner – Πούτιν: Ανάλυση από τους «New York Times»

Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στη Ρωσία μετά το κάλεσμα του επικεφαλής της ομάδας Βάγκνερ, Γεβγκένι Πριγκόζιν για ανταρσία. Για «προδοσία» και «πισώπλατη μαχαιριά» έκανε λόγο ο πρόεδρος Πούτιν.

Ρεπορτάζ των «New York Times» αναλύει τι ξέρουμε μέχρι και αυτή την ώρα.

Τι συμβαίνει στη Ρωσία; Να τι γνωρίζουμε.

Η σφοδρή επίθεση του αρχηγού Βάγκνερ κατά του ρωσικού στρατιωτικού κατεστημένου έχει κλιμακώσει δραστικά τις εντάσεις, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές πόσο μεγάλη απειλή αποτελεί η κατάσταση για το Κρεμλίνο.

Ρώσοι στρατηγοί κατηγόρησαν την Παρασκευή έναν Ρώσο μεγιστάνα μισθοφόρο ότι προσπαθεί να οργανώσει πραξικόπημα κατά του προέδρου Βλαντίμιρ Β. Πούτιν. Αυτό σηματοδότησε μια έκτακτη ανοιχτή αντιπαράθεση μεταξύ του επικεφαλής του Βάγκνερ και του στρατού, οι οποίοι διαπληκτίζονται εδώ και μήνες για την πολεμική τακτική της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Υπήρξαν αναφορές κατά τη διάρκεια της νύχτας για στρατιωτικές κινήσεις σε μια περιοχή της νότιας Ρωσίας κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία. Και το πρωί του Σαββάτου, ο μεγιστάνας, Yevgeny V. Prigozhin, ισχυρίστηκε ότι έχει τον έλεγχο τμημάτων του στρατηγείου της στρατιωτικής διοίκησης στη νότια Ρωσία.

Δεν ήταν σαφές πόσο μεγάλο μέρος των δυνάμεων του Βάγκνερ ελέγχουν ή πόση απειλή αποτελούσαν για το Κρεμλίνο. Αλλά η αντιπαράθεση ισοδυναμούσε ήδη με τη μεγαλύτερη πρόκληση για την εξουσία του κ. Πούτιν από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από 16 μήνες.

Σε διάγγελμά του προς το έθνος, ο κ. Πούτιν χαρακτήρισε τις ενέργειες των δυνάμεων Βάγκνερ “μαχαιριά στην πλάτη της χώρας μας και του λαού μας” και υποσχέθηκε “αποφασιστικές ενέργειες”.

Τι συμβαίνει;

Η ένταση κλιμακώθηκε αργά την Παρασκευή, αφού ο κ. Prigozhin κατηγόρησε τον ρωσικό στρατό ότι επιτέθηκε σε καταυλισμούς των μαχητών του – ένας ισχυρισμός που δεν μπορούσε να επαληθευτεί άμεσα. Περιέγραψε επίσης την εισβολή στην Ουκρανία ως μια “κομπίνα” που διαπράττεται από μια διεφθαρμένη ρωσική ελίτ.

Η κατάσταση του πολέμου

Αντεπίθεση: Καθώς μεγάλο μέρος του κόσμου παρακολουθεί με προσοχή την αργή πρόοδο της εκστρατείας της Ουκρανίας, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και οι βοηθοί του προσπαθούν να περιορίσουν τις προσδοκίες, λέγοντας ότι η εκδίωξη της Ρωσίας θα είναι μια σκληρή, αιματηρή προσπάθεια.

Στην Κριμαία: Μια γέφυρα που βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή, πολύ πίσω από τις γραμμές του μετώπου και βοηθά τη Μόσχα να ανεφοδιάζει τις δυνάμεις της στην Ουκρανία, χτυπήθηκε από πυραύλους, δήλωσαν τοπικοί αξιωματούχοι που υποστηρίζονται από το Κρεμλίνο.

Βοήθεια στην Ουκρανία: Οι δυτικές χώρες υποσχέθηκαν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης από τον πόλεμο Ουκρανίας, καθώς οι ηγέτες συγκεντρώθηκαν σε διήμερη διάσκεψη που συγκάλεσε η βρετανική κυβέρνηση.

Καλοκαίρι στην Οδησσό: Η ουκρανική πόλη ήταν έτοιμη να ανακτήσει τις παραλίες της, οι οποίες πέρυσι έκλεισαν λόγω των φόβων του πολέμου. Στη συνέχεια, το φράγμα Kakhovka καταστράφηκε.

Ο κ. Πριγκόζιν ορκίστηκε ότι η μισθοφορική του δύναμη των 25.000 ατόμων, όπως είπε, θα περάσει στην επίθεση κατά του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, αν και είπε ότι οι ενέργειες δεν αποτελούν “στρατιωτικό πραξικόπημα”.

Οι ρωσικές αρχές απάντησαν κατηγορώντας τον κ. Prigozhin για “οργάνωση ένοπλης εξέγερσης”. Ένας Ρώσος στρατηγός προέτρεψε τους μαχητές του κ. Prigozhin να μην “παίξουν στα χέρια” ενός εχθρού που, όπως είπε, περίμενε να επιδεινωθεί η εσωτερική πολιτική κατάσταση της Ρωσίας.

Βίντεο έδειξε τεθωρακισμένα οχήματα του ρωσικού στρατού στη νότια ρωσική πόλη Ροστόφ-ον-Ντον, κοντά στη γραμμή του μετώπου του πολέμου στην Ουκρανία, όπου δρούσαν οι μαχητές του κ. Prigozhin.

Πρόσθετα βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και επαληθεύτηκαν από τους New York Times έδειχναν δεκάδες στρατιώτες να βγαίνουν από στρατιωτικά οχήματα και να σημαδεύουν με τα όπλα τους το συγκρότημα που αποτελεί το στρατιωτικό διοικητήριο στη νότια Ρωσία.

Νωρίς το Σάββατο, ο κυβερνήτης της περιφέρειας Ροστόφ ζήτησε από τους κατοίκους να παραμείνουν στα σπίτια τους, λέγοντας ότι οι αρχές “κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο” για να διασφαλίσουν την ασφάλειά τους. Ο κυβερνήτης της κοντινής περιοχής Βορονέζ, βόρεια του Ροστόφ, δήλωσε επίσης ότι μια αυτοκινητοπομπή με στρατιωτικό εξοπλισμό κινείται κατά μήκος ενός τοπικού αυτοκινητόδρομου. Δεν ήταν σαφές προς ποια κατεύθυνση κινείται.

Καθώς τα γεγονότα διαδραματίζονταν στη Ρωσία, οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας ανήρτησαν τρεις λέξεις στο Twitter: “Παρακολουθούμε”.

Ποιος είναι ο Prigozhin;

Ο μεγιστάνας της Αγίας Πετρούπολης ανήκει εδώ και χρόνια σε έναν γοητευτικό κύκλο Ρώσων ολιγαρχών με στενούς δεσμούς με τον πρόεδρο Πούτιν. Το 2018 ήταν ένας από τους 13 Ρώσους που κατηγορήθηκαν από ομοσπονδιακό δικαστήριο στις Ηνωμένες Πολιτείες για ανάμιξη στις αμερικανικές εκλογές του 2016.

Η μισθοφορική δύναμη Wagner του κ. Prigozhin, μια σκιώδης ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία, εμφανίστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της παράνομης προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014. Έκτοτε έχει ασκήσει επιρροή για λογαριασμό της Μόσχας στη Συρία, τη Λιβύη, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Σουδάν, το Μάλι και τη Μοζαμβίκη.

Ο Βάγκνερ είναι σημαντικός για τον πόλεμο του Κρεμλίνου στην Ουκρανία και ηγήθηκε της πρόσφατης επίθεσης στην πόλη Μπαχμούτ της ανατολικής Ουκρανίας. Και ο κ. Prigozhin, ο οποίος έχει στρατολογήσει μαχητές από τις φυλακές, έχει θεωρηθεί ευρέως ως σύμβολο της Ρωσίας εν καιρώ πολέμου: αδίστακτος, ξεδιάντροπος και παράνομος.

Γιατί είναι θυμωμένος ο Prigozhin;

Ο κ. Prigozhin έχει εξαπολύσει τους τελευταίους μήνες κατηγορίες κατά της στρατιωτικής ηγεσίας της Ρωσίας. Κατηγορεί τους Ρώσους στρατηγούς ότι δεν προμηθεύουν τις δυνάμεις του με αρκετά πυρομαχικά και ότι αγνοούν τους αγώνες των στρατιωτών.

Το Κρεμλίνο ανέχτηκε τις αιχμές του για μήνες, ακόμη και όταν ορισμένοι αναλυτές είπαν ότι ο κ. Prigozhin ήταν έτοιμος να μετατρέψει τη νέα του προβολή σε ευρύτερη πολιτική επιρροή, απειλώντας ενδεχομένως τη νομή του κ. Πούτιν στην εξουσία.

Αλλά η επίσημη υπομονή είχε σαφώς εξανεμιστεί το πρωί του Σαββάτου, όταν ο γενικός εισαγγελέας της χώρας ανακοίνωσε ότι ο κ. Prigozhin ερευνήθηκε με κατηγορίες που συνεπάγονται μέγιστη ποινή φυλάκισης 20 ετών. Το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS μετέδωσε ότι του απαγγέλθηκαν κατηγορίες.

Αργότερα το πρωί του Σαββάτου, ο κ. Πούτιν ασχολήθηκε με την κατάσταση στο Ροστόφ επί του Ντον κατά τη διάρκεια σύντομης ομιλίας του στην κρατική τηλεόραση, λέγοντας ότι θα ληφθούν “αποφασιστικές ενέργειες” για τη σταθεροποίησή της. Είπε ότι η λειτουργία των στρατιωτικών και πολιτικών θεσμών στη νότια ρωσική πόλη του ενός εκατομμυρίου κατοίκων είχε “ουσιαστικά μπλοκαριστεί”.

“Οι ενέργειες που διχάζουν την ενότητά μας είναι στην ουσία ηττοπάθεια μπροστά στον ίδιο τον λαό”, είπε ο κ. Πούτιν.