Διαγράφονται όλα τα χρέη προς τους Δήμους που αφορούν στα έτη προ του 2013

Μειώνεται από τα 20 έτη άμεσα στα 10 έτη και εν συνεχεία σταδιακά στα 5 έτη η  περίοδος παραγραφής των χρεών προς τους Ο.Τ.Α., με μεταβατική περίοδο 2 ετών μέχρι τις αρχές του 2025, στη διάρκεια της οποίας οι Δήμοι έχουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν οφειλές της περιόδου 2013-2017.

Ειδικότερα, την άμεση παραγραφή όλων των οφειλών προς τους Δήμους, οι οποίες αφορούν στα έτη προ του 2013 αλλά δεν αναζητήθηκαν καν, καθώς επίσης και την οριστική διαγραφή των βεβαιωμένων οφειλών προς τους Δήμους, οι οποίες γεννήθηκαν προ του 2013 αλλά δεν εξοφλήθηκαν μέχρι σήμερα από τους οφειλέτες προβλέπει νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Εσωτερικών.

Βάσει της ρύθμισης αυτής, η 20ετής έως και 14ετής περίοδος παραγραφής των οφειλών προς τους Δήμους γίνεται 10ετής από φέτος και 5ετής από το 2025. Δηλαδή από τις αρχές του 2025, θα ισχύει 5ετής περίοδος παραγραφής για όλα τα χρέη προς τους Δήμους. Στο ενδιάμεσο διετές διάστημα, από τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο του 2023 έως τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο του 2025 οι Δήμοι θα έχουν περιθώριο να αναζητήσουν, να βεβαιώσουν και να διεκδικήσουν οφειλές που αφορούν στα έτη από το 2013 και μέχρι το 2017. Αν δεν το πράξουν, τότε θα χάσουν οριστικά το δικαίωμα βεβαίωσης και είσπραξης και για αυτές τις οφειλές.

Η ρύθμιση καταλαμβάνει όλα τα χρέη προς τους Δήμους και, ενδεικτικά, τις οφειλές από το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), τα δημοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού, τον Δημοτικό Φόρο Ηλεκτροδοτούμενων Χώρων, τα διάφορα Δυνητικά Δημοτικά Τέλη και τις σχετικές προσαυξήσεις και πρόστιμα. Περιλαμβάνει επίσης χρέη από πρόστιμα παραβάσεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.), τέλη ύδρευσης και αποχέτευσης που επιβάλλονται από δημοτικές επιχειρήσεις, τέλη κοιμητηρίων, τέλη επί των ακαθάριστων εσόδων κέντρων διασκέδασης, εστιατορίων.

Η νέα αυτή σημαντική ρύθμιση περιελήφθη σε πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή την Παρασκευή. Πρόκειται για το νομοσχέδιο που φέρει τον τίτλο «Σύστημα Καινοτομίας στον δημόσιο τομέα – Ρυθμίσεις Γενικής Γραμματείας Ανθρωπίνου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα – Ρυθμίσεις για τη λειτουργία των Ο.Τ.Α. α΄ και β’ βαθμού και των αποκεντρωμένων διοικήσεων και για την ευζωία των ζώων συντροφιάς Λοιπές επείγουσες ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών».

Όπως προκύπτει από τα όσα αναφέρονται στην αιτιολογική έκθεση επί της συγκεκριμένης διάταξης, το υπουργείο Εσωτερικών υιοθετεί τις επισημάνσεις που περιλαμβάνονται σε έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, η οποία φωτίζει τον εισπρακτικό παραλογισμό για όλες τις περιπτώσεις τελών και χρεώσεων από τους Δήμους προς τους πολίτες. Η νέα αυτή ρύθμιση συνιστά επίσης πλήρη αποδοχή σχετικού αιτήματος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (Π.ΟΜ.ΙΔ.Α.).

Σήμερα ο χρόνος παραγραφής των αξιώσεων των Δήμων φτάνει μέχρι και τα 20 έτη. Στο πλαίσιο αυτό, πολλοί δήμοι αναζητούν παρελθόντα χρέη που δεν είχαν εισπραχθεί και στέλνουν τον «λογαριασμό» στους πολίτες με μεγάλη χρονοκαθυστέρηση – «ακόμα και 23 χρόνια μετά», όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο.

Τι προβλέπεται για τα δημοτικά τέλη και τους δημοτικούς φόρους στα ακίνητα
Σε αναλυτική διευκρινιστική ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (Π.ΟΜ.ΙΔ.Α.) αναφέρεται ότι «η νέα ρύθμιση καταλαμβάνει οφειλές από Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ),  δημοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού, Δημοτικό Φόρο Ηλεκτροδοτούμενων Χώρων, διάφορα Δυνητικά Δημοτικά Τέλη και τις σχετικές προσαυξήσεις και πρόστιμα».

Βάσει των όσων διευκρινίζει εξάλλου η Π.ΟΜ.ΙΔ.Α.:

«Σήμερα στην πράξη οι Ο.Τ.Α. διεκδικούν και εισπράττουν αναδρομικές οφειλές των ετών 2009 έως και 2022, δηλαδή οφειλές 14ετίας. Το χρονικό αυτό διάστημα παραγραφής προβλέπεται να αυξάνεται κάθε χρόνο κατά ένα έτος, έως ότου να φτάσει την 20ετία.

Η Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. έχει ζητήσει να επανέλθει σε ισχύ για τις οφειλές αυτές η 5ετής παραγραφή, η οποία ήδη ισχύει σε όλες τις οφειλές προς το Δημόσιο. Μέχρι στιγμής αυτό είχε γίνει δεκτό μόνον ως προς τη λήψη πιστοποιητικού ΤΑΠ. Με τη ρύθμιση αυτή ο χρόνος παραγραφής μειώνεται σταδιακά στα 10 έτη για τις παλαιότερες οφειλές προ του 2013, στα 8 έτη για τις οφειλές προ του 2018 και στη συνέχεια στα 5 έτη για τις οφειλές από 1.1.2018 και μετά.

Συγκεκριμένα η προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπει τα εξής:

• Οφειλές ετών 2009 – 2012: Διαγράφονται οριστικά και δεν αναζητούνται. Στις οφειλές που διαγράφονται κατά την περ. α’ περιλαμβάνονται και εκείνες που τέθηκαν μεταγενέστερα σε ρύθμιση και δεν έχουν εξοφληθεί ακόμη. Ποσά όμως που έχουν ήδη καταβληθεί δεν επιστρέφονται.
• Οφειλές ετών 2013-2017: Μπορεί να αναζητηθούν, να βεβαιωθούν και εισπραχθούν για δύο έτη από την έναρξη ισχύος του νόμου. Στη συνέχεια παραγράφονται.
• Οφειλές ετών 2018 και μετά και μελλοντικές οφειλές: Οι δήμοι μπορούν να βεβαιώνουν ταμειακά τα κάθε είδους οφειλόμενα ποσά, από οποιαδήποτε πηγή, που καθίστανται εισπρακτέα έσοδα, εντός αποσβεστικής προθεσμίας πέντε (5) ετών, που αρχίζει το επόμενο έτος από τη γένεση της οφειλής, Μετά την πάροδο της προθεσμίας αυτής παραγράφονται».

Το ακριβές περιεχόμενο της νέας ρύθμισης

Η κύρια διάταξη βρίσκεται στο άρθρο 38 του κατατεθέντος νομοσχεδίου και προβλέπει τα εξής:

1. Οι δήμοι βεβαιώνουν ταμειακά τα κάθε είδους οφειλόμενα ποσά, από οποιαδήποτε πηγή, που καθίστανται εισπρακτέα έσοδα, εντός αποσβεστικής προθεσμίας πέντε (5) ετών, που αρχίζει το επόμενο έτος από τη γένεση της οφειλής, εκτός αν με ειδικές διατάξεις ορίζονται μικρότερες προθεσμίες. Για τον ακριβή καθορισμό των υπόχρεων και του οφειλόμενου ποσού οι δήμοι, πέραν της χρήσης των μητρώων τους, δύνανται να ζητούν το ονοματεπώνυμο του φυσικού προσώπου ή την επωνυμία του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, την ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας, τον αριθμό φορολογικού μητρώου και τη διεύθυνση κατοικίας ή έδρας, από κάθε αρχή της Γενικής Κυβέρνησης κατά την έννοια της περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), η οποία υποχρεούται να προσκομίσει τα αιτούμενα στοιχεία εντός ενός (1) μηνός, με κάθε πρόσφορο τρόπο. Η μη εμπρόθεσμη ανταπόκριση στο αίτημα του δήμου σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο συνιστά λόγο πειθαρχικού ελέγχου των αρμόδιων οργάνων της Γενικής Κυβέρνησης.

2. Αν οι υπόχρεοι δεν έχουν υποβάλει δήλωση αναγκαίων στοιχείων ή υπέβαλαν δήλωση με ανακριβή ή ελλιπή στοιχεία, βεβαιώνονται σε βάρος τους οι οφειλές από τη γένεση της υποχρέωσής τους και τα πρόστιμα που τους αναλογούν κατά περίπτωση επί των οφειλών των πέντε (5) τελευταίων ετών.

3. Οι δήμοι εξασφαλίζουν την είσπραξη των βεβαιωθέντων εσόδων εντός αποσβεστικής προθεσμίας πέντε (5) ετών, που αρχίζει από τη λήξη του έτους της ταμειακής τους βεβαίωσης.

4. Για τα οφειλόμενα ποσά που έγιναν με οποιονδήποτε νόμιμο τρόπο γνωστά στον δήμο αλλά δεν βεβαιώθηκαν εντός της προθεσμίας της παρ. 1, καθώς και για τα ανείσπρακτα έσοδα μετά το πέρας της προθεσμίας της παρ. 3, συντάσσεται, με ευθύνη του Προϊσταμένου Οικονομικής Υπηρεσίας, έκθεση για τους λόγους της μη βεβαίωσης και της μη είσπραξης. Η έκθεση υποβάλλεται, εντός του πρώτου μήνα κάθε έτους, στην αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Εσωτερικών και αποστέλλεται στο αρμόδιο κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο ενεργεί σύμφωνα με τον ν. 4820/2021 (Α’ 130).

Στο άρθρο 71 του ίδιου νομοσχεδίου περιλαμβάνεται μεταβατική διάταξη, η οποία αναφέρει τα εξής:

1. Οφειλές προς τους δήμους, από οποιαδήποτε αιτία, που γεννήθηκαν πριν από τις 31.12.2012 διαγράφονται και δεν αναζητούνται. Στις οφειλές που διαγράφονται περιλαμβάνονται και εκείνες που τέθηκαν μεταγενέστερα σε ρύθμιση. Ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί δεν επιστρέφονται.

2. Οφειλές προς τους δήμους, από οποιαδήποτε αιτία, που γεννήθηκαν από την 1η.1.2013 μέχρι και τις 31.12.2017, αν σύμφωνα με τις διατάξεις που καταργούνται, μπορούσαν να αναζητηθούν – βεβαιωθούν και εισπραχθούν, εξακολουθούν να αναζητούνται, να βεβαιώνονται και να εισπράττονται, για δύο (2) έτη από την έναρξη ισχύος του παρόντος.