Τα μανιτάρια πλευρώτους σκοτώνουν και τρώνε σκουλήκια;

Τα μανιτάρια πλευρώτους είναι νόστιμα, ωστόσο έχουν μια ελάχιστα γνωστή σκοτεινή πλευρά: ο μύκητας που τα παράγει, παραλύει και σκοτώνει τα μικροσκοπικά σκουλήκια (νηματώδη) χρησιμοποιώντας ένα νευρικό αέριο, πριν ρουφήξει τα σωθικά τους.

Το εύρημα ωστόσο, έχει πυροδοτήσει έντονη συζήτηση στη vegan κοινότητα, σχετικά με το εάν τα μανιτάρια πλευρώτους είναι τελικά μια πραγματικά vegan τροφή.

Τα «oyster mushrooms» είναι οι αναπαραγωγικές δομές – ή καρποφόρα σώματα – του μύκητα Pleurotus ostreatus. Γνωρίζουμε από τη δεκαετία του 1980 ότι αυτός ο μύκητας θηρεύει μικροσκοπικά στρογγυλά σκουλήκια, αλλά το πώς το κάνει αποτελούσε μυστήριο.

Η Yen-Ping Hsueh από την Academia Sinica, ερευνητικό ινστιτούτο στην Ταϊβάν, και οι συνάδελφοί της ανακάλυψαν προηγουμένως ότι το P. ostreatus περιέχει μικροσκοπικές δομές σε σχήμα γλειφιτζουριού που ανοίγουν όταν τα σκουλήκια πιέζουν το κεφάλι τους πάνω τους.

Τώρα διαπίστωσαν ότι, μόλις σπάσουν, οι δομές αυτές απελευθερώνουν ένα αέριο που είναι εξαιρετικά τοξικό για το νευρικό σύστημα των σκουληκιών. Το αέριο αυτό, λέγεται 3-οκτανόνη.

Όταν εξέθεσαν τέσσερα διαφορετικά είδη νηματωδών σκουληκιών σε αυτή τη χημική ουσία, αυτό προκάλεσε μαζική εισροή ιόντων ασβεστίου στα νευρικά και μυϊκά κύτταρα σε όλο το σώμα τους, οδηγώντας σε ταχεία παράλυση και θάνατο.

Η Yen-Ping Hsueh αποκάλεσε στην συγκεκριμένη στρατηγική εξολόθρευσης «νευρικό αέριο σε γλειφιτζούρι».

Οι τοξικές δομές του γλειφιτζουριού είναι παρούσες στις υφές, τις μακριές, διακλαδισμένες δομές που αναπτύσσονται στο εσωτερικό του σάπιου ξύλου και αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του μύκητα. Τα ίδια τα μανιτάρια στρειδιών δεν είναι τοξικά, λέει ο Hsueh.

Πόσο επικίνδυνο είναι το αέριο για τους ανθρώπους

Οι τοξικές δομές του γλειφιτζουριού βρίσκονται στις μακριές διακλαδιζόμενες δομές που αναπτύσσονται μέσα στο σάπιο ξύλο και αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του μύκητα. Τα ίδια τα μανιτάρια πλευρώτους δεν είναι τοξικά, λέει η Hsueh.

Αφού ο μύκητας σκοτώσει τη λεία του, οι δομές αναπτύσσονται μέσα στο σώμα των σκουληκιών για να απορροφήσουν το περιεχόμενό τους, «ενδεχομένως γιατί έτσι λαμβάνουν άζωτο, στοιχείο που είναι ανεπαρκές στο σάπιο ξύλο όπου αναπτύσσεται κυρίως ο μύκητας», εξηγεί.

Τα νηματώδη σκουλήκια αφθονούν στο έδαφος, γεγονός που τα καθιστά φυσική επιλογή τροφής για τους μύκητες, σημειώνει. Άλλοι μύκητες χρησιμοποιούν διαφορετικές τακτικές για να πιάσουν τέτοιου είδους σκουλήκια, όπως κολλώδεις παγίδες και θηλιές που σφίγγουν γύρω από το λαιμό τους.