Αρτηριακή πίεση: Σε ποιο χέρι τη μετράτε;

Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης είναι μια τακτική διαδικασία, που ο καθένας ακολουθεί, κυρίως από μια ηλικία και μετά.

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε ένα πιεσόμετρο στο σπίτι, ελέγχοντας τακτικά την πίεση. Αυτός ο έλεγχος αποτελεί μια τυπική, αλλά πολύ ουσιαστική διαδικασία, καθώς η αρτηριακή πίεση μαρτυρά την υγεία της καρδιάς μας και μπορεί να προειδοποιήσει για διάφορους κινδύνους, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, το έμφραγμα και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Ακολουθούμε, όμως, τον σωστό τρόπο για να κάνουμε αυτή την τόσο σημαντική μέτρηση;

Η σύγχρονη πρακτική θέλει να παίρνουμε την μέτρηση της αρτηριακής πίεσης φορώντας το περιβραχιόνιο στο ένα χέρι και περιμένοντας τα αποτελέσματα της συσκευής. Και, παρ’ ότι αυτή η πρακτική είναι ευρέως διαδεδομένη, στην πραγματικότητα δεν βασίζεται σε επαρκείς επιστημονικές συστάσεις, υποστηρίζει μια ομάδα μελετητών, οι οποίοι ξεκαθαρίζουν ότι η μέτρηση από το ένα χέρι δεν είναι αρκετή για να πάρουμε τα σωστά αποτελέσματα της πίεσης.

Οι ερευνητές «έτρεξαν» μια νέα μελέτη, τα συμπεράσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στο American Heart Association journal Hypertension, αναλύοντας τα ιατρικά δεδομένα 53.172 ενηλίκων από 23 μελέτες που διεξήχθησαν σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο. Οι συμμετέχοντες ήταν κατά μέσο όρο 60 ετών. Οι ειδικοί ανακάλυψαν ότι μόνο εάν οι ασθενείς έπαιρναν μετρήσεις για την πίεση και από τα δύο χέρια, ήταν σε θέση να γνωρίζουν ποιο χέρι δίνει τις υψηλότερες – και επομένως ακριβέστερες – μετρήσεις, ώστε να λαμβάνει τελικά και τα σωστά αποτελέσματα της πίεσής του. Οι μελετητές, μάλιστα, υποστήριξαν ότι η μέτρηση πρέπει να επαναληφθεί περισσότερες από μία φορές, ώστε τα αποτελέσματα να είναι τα ακριβέστερα δυνατά.

Σε μια επιστημονική δημοσίευση του 2019, η Αμερικανική Ένωση Καρδιάς συνέστησε ότι η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και από τα δύο χέρια θα πρέπει να γίνεται για κάθε ασθενή τουλάχιστον κατά την πρώτη επίσκεψή του στο γιατρό, ενώ στις επαναληπτικές μετρήσεις του θα πρέπει να χρησιμοποιείται το χέρι που έδωσε τις υψηλότερες τιμές. Στην ίδια αναφορά, διατυπώθηκε, μεταξύ άλλων οδηγιών, ότι πρέπει να βεβαιωνόμαστε πως χρησιμοποιούμε το σωστό μέγεθος περιβραχιονίου, ανάλογα με την περιφέρεια χεριού του κάθε ασθενή.

«Εάν παίρνετε μετρήσεις μόνο από το ένα χέρι, δεν είστε σε θέση να γνωρίζετε ποιο χέρι δίνει τις υψηλότερες τιμές», εξηγεί ο επικεφαλής συγγραφέας, δρ. Christopher Clark, ανώτατος κλινικός λέκτορας πρωτοβάθμιας φροντίδας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Exeter, στο Ντεβόν της Αγγλίας. «Κι αν δεν καταγράψετε σωστά την αρτηριακή σας πίεση, δεν θα μπορέσετε και να την αντιμετωπίσετε».

Σημειώνεται ότι η αρτηριακή πίεση θεωρείται υψηλή εάν η συστολική μέτρηση (η μεγάλη) είναι 130 mmHg ή περισσότερο ή εάν η διαστολική πίεση (η μιρκή) είναι 80 mmHg ή περισσότερο. Η υψηλή αρτηριακή πίεση αποτελεί σημαντικό δείκτη πρόβλεψης κινδύνου για σοβαρές παθήσεις, όπως καρδιοπάθειες, εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια.

Οι μελετητές ανακάλυψαν ότι ένα 12% των συμμετεχόντων που – χωρίς να το γνωρίζει – μετρούσε την πίεσή του από το χέρι που έδινε τις χαμηλότερες τιμές, είχε υπέρταση που δεν είχε διαγνωστεί, με αποτέλεσμα οι ασθενείς αυτοί να μην λαμβάνουν την απαραίτητη θεραπεία.

Αν συνυπολογιστεί ότι η υπέρταση αποτελεί δείκτη κινδύνου για καρδιαγγειακές νόσους, η μη ορθή διάγνωσή της θα μπορούσε να εγκυμονεί σοβαρότατες συνέπειες για τον ασθενή, προειδοποιούν οι συγγραφείς της μελέτης.

Αντιθέτως, μετρώντας την πίεση και από τα δύο χέρια και ανακαλύπτοντας ποιο χέρι σε κάθε ασθενή έδινε τις υψηλότερες τιμές, οι ερευνητές μπόρεσαν να επαναξιολογήσουν το 3,5% των συμμετεχόντων – 645 άτομα – ως επικίνδυνες περιπτώσεις για καρδιαγγειακές νόσους αλλά και ένα 4,6% – περισσότερους από 1.000 ανθρώπους – ως δυνητικούς ασθενείς με στεφανιαία νόσο. Σε κάθε περίπτωση, η ανακάλυψη του σωστού χεριού για την μέτρηση της αρτηριακής πίεσης μπορούσε να προβλέψει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.

Σημειώνεται ότι περίπου οι μισοί ενήλικες στις ΗΠΑ έχουν υπέρταση, ενώ, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, η υψηλή αρτηριακή πίεση αποτελούσε την κυριότερη αιτία περισσότερων από 670.000 θανάτων στις ΗΠΑ το 2020.

Ο ανεπαρκής έλεγχός της αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες πρόωρου θανάτου και καρδιαγγειακών επεισοδίων παγκοσμίως. «Αυτό σημαίνει ότι είμαστε αντιμέτωποι με ένα πάρα πολύ συχνό φαινόμενο», σχολίασε ο δρ. Clark.

«Οι επαγγελματίες υγείας θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να λάβουν μετρήσεις και από τα δύο χέρια, αλλά είναι ένα απαραίτητο βήμα, ώστε να παίρνουν πιο ακριβείς μετρήσεις», υποστηρίζει η δρ. Shawna Nesbitt, καθηγήτρια ιατρικής του Ιατρικού Κέντρου UT Southwestern, στο Ντάλας. «Ενδέχεται να επιτρέπουμε σε ανθρώπους να κυκλοφορούν ανέμελοι, ενώ έχουν υψηλότερη πίεση απ’ ότι θα έπρεπε».

Σημειώνεται, τέλος, ότι για όσο πιο μεγάλο χρονικό διάστημα βιώνει κάποιος ανεξέλεγκτα υψηλή αρτηριακή πίεση, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια, είπε η δρ. Nesbitt.