Λασίθι: Μία από τις μεγαλύτερες τεχνητές λίμνες της Κρήτης

Το μπλε της λίμνης, τα γήινα χρώματα της γύρω περιοχής, οι κορυφογραμμές από τα λασιθιώτικα βουνά, το πέταγμα ενός αετού, τα κροξίματα μιας βαλτόπαπιας. Ξεκίνησε ως ένα μεγάλο έργο ύδρευσης, αλλά η ευλογημένη φύση της Κρήτης μετέτρεψε σταδιακά τη λίμνη Μπραμιανών σε ένα σπουδαίο οικοσύστημα του νότου και σε έναν τόπο αναψυχής σπάνιας ομορφιάς.

Είναι μία από τις μεγαλύτερες τεχνητές λίμνες της Κρήτης και βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της Ιεράπετρας, κοντά στα Μπραμιανά. Δημιουργήθηκε το 1986 και με τα νερά της αρδεύονται 30.000 στρέμματα στον κάμπο της Ιεράπετρας, ο οποίος τροφοδοτεί με κηπευτικά τόσο την Κρήτη όσο και ολόκληρη την Ελλάδα. Το νερό της προέρχεται κυρίως από τις πηγές στο Κεφαλοβρύσι Καλαμαύκας, από τον ποταμό Κρυγιό, από τις πηγές της Μαλάβρας και από τις πηγές στο φαράγγι του Κόρακα Μεσελέρων.

Το σημείο στο οποίο βρίσκεται, σε συνδυασμό με το κλίμα της περιοχής, τη μετέτρεψαν σταδιακά σε έναν σημαντικό σταθμό πουλιών, με τους επιστήμονες να έχουν καταγράψει έως τώρα στην περιοχή 218 διαφορετικά είδη πουλιών.

Στο φράγμα έχει αρχίσει να φωλιάζει η πρασινοκέφαλη πάπια, η οποία είχε εξαφανιστεί από την Κρήτη ήδη από το 1975. Βαλτόπαπιες, βουτηχτάρια, νερόκοτες, ερωδιοί, χαραδριοί, γλάροι και γλαρόνια είναι μερικά από τα υδρόβια πουλιά της λίμνης. Εκτός από αυτά έχουν παρατηρηθεί στις γύρω περιοχές αετοί, γεράκια, πέρδικες, τρυγόνια, κορυδαλλοί, χελιδόνια κ.ά. Την άνοιξη και το φθινόπωρο, τα Μπραμιανά κατακλύζονται από μεταναστευτικά πουλιά. Τον χειμώνα η λίμνη αποτελεί καταφύγιο για τα πουλιά που ξεχειμωνιάζουν εκεί, πολλά από αυτά απειλούμενα με εξαφάνιση σε ολόκληρο τον κόσμο, όπως η βαλτόπαπια, ο μαυροπελαργός, το χρυσογέρακο και το κιρκινέζι. Την πανίδα της λίμνης συμπληρώνουν βατράχια, λαγοί, σκαντζόχοιροι, νυχτερίδες, μυγαλές, ζουρίδες, νεροχελώνες, νερόφιδα και σαύρες. Η βλάστηση γύρω από τη λίμνη χαρακτηρίζεται από καλάμια, πλατάνια, πεύκα, λεύκες και αλμυρίκια.

Στη λίμνη έχουν κατασκευαστεί πλωτές φωλιές για τα πουλιά, ενημερωτικές πινακίδες, παρατηρητήρια πουλιών και παγκάκια, ώστε να διαμορφωθεί ένας πλήρης τόπος αναψυχής.

Γύρω από τη λίμνη μπορεί κανείς να απολαύσει μοναδικές στιγμές χαλάρωσης και ηρεμίας, περπατώντας ή κάνοντας ποδήλατο, καθότι υπάρχει χωματόδρομος που ακολουθεί όλη την ακτογραμμή περιμετρικά της. Πεζοπορία ή ποδηλατάδα με φόντο τα λασιθιώτικα βουνά και παρατήρηση και φωτογράφηση των πουλιών όλους τους μήνες του χρόνου, με κορυφαίες, την άνοιξη και το φθινόπωρο, προσελκύουν ψαγμένους ταξιδιώτες

Ιδιοκτησιακά η λίμνη Μπραμιανών ανήκει στο Δημόσιο, ενώ η εκμετάλλευση και η διαχείρισή της γίνεται από τον ΤΟΕΒ Ιεράπετρας.

Καλαμαύκα

Στους ανατολικούς πρόποδες των λασιθιώτικων βουνών, σε υψόμετρο 500 μέτρων, βρίσκεται ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Κρήτης. Απότομα βράχια σε συνδυασμό με μικρά πεύκα που φυτρώνουν πάνω τους, δημιουργούν ένα σπάνιο τοπίο. Άφθονα νερά, από τις πηγές και τον Καλαμαυκιανό ποταμό που διασχίζει τον οικισμό συμπληρώνουν τη σπάνια αίσθηση. Στις όχθες του ποταμού, ταβέρνες δροσίζουν τους επισκέπτες και αναδεικνύουν την τοπική γαστρονομία.

Το χωριό έχει πλούσια ιστορία και κατοικείται εδώ και αιώνες. Απέναντι από το χωριό ο εντυπωσιακός βράχος του Κάστελου, ύψους περίπου 200 μ., ήταν το φυσικό φρούριο του οικισμού. Στην κορυφή του, μέσα σε σπήλαιο, βρίσκεται το σπηλαιώδες εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού. Τα 248 σκαλοπάτια που απαιτούνται για την ανάβαση αξίζουν τον κόπο. Η θέα από την κορυφή είναι συγκλονιστική. Ο κάμπος της Ιεράπετρας, η ανοιχτωσιά του Λυβικού πελάγους και το μεγαλείο της Δίκτης, απλώνονται μπροστά σας.

Λίγο έξω από το χωριό βρίσκεται η αρχή του μονοπατιού που οδηγεί στο φαράγγι του Χαυγά με εντυπωσιακά πετρώματα, γνωστά και ως τα «μικρά Μετέωρα του Λασιθίου».