«For Sama»: Ο πόλεμος στη Συρία μέσα από 99 λεπτά

Το Χαλέπι για ακόμα μια μέρα δέχεται επίθεση. Μια γυναίκα τραυματισμένη με θραύσματα οβίδας στην κοιλιά της μεταφέρεται σε ένα αυτοσχέδιο νοσοκομείο στο Al-Quds. Οι γιατροί αναγκάζονται να την υποβάλουν σε καισαρική επέμβαση φέρνοντας το βρέφος της αναίσθητο σε έναν κόσμο γεμάτο απανθρωπιά. Γεμάτο πόλεμο, τρόμο, θάνατο, απελπισία.

Και στο σημείο αυτό παίρνει θέση το θαύμα. Η στιγμή που η ζωή και ο θάνατος συγκλίνουν. Η στιγμή που για μια φορά η ζωή μπορεί να νικήσει το θάνατο!

Λίγο πριν την κυκλοφορία της ταινίας – ντοκιμαντέρ «Για την μικρή Σαμά» (‘’For Sama’’) στις 23,24 και 25 Απριλίου διαδικτυακά, η δημοσιογράφος του Channel 4 Ουάντ Αλ-Κατέμπ, η οποία συμπεριλήφθηκε το 2020 ανάμεσα στους 100 ανθρώπους με την μεγαλύτερη επιρροή, μίλησε στο in.gr.

Το ‘’For Sama’’ έχει αποσπάσει διεθνείς διακρίσεις, ανάμεσα σε αυτές και το βραβείο BAFTA καλύτερου ντοκιμαντέρ από τη Βρετανική Ακαδημία Κινηματογράφου ενώ ήταν υποψήφια για Όσκαρ το 2020.

Η ταινία της Ουάντ γίνεται τα μάτια μας στις τερατωδίες που λαμβάνουν χώρα στη Συρία αποστομώνοντας εκείνες τις ακραίες φωνές που αναρωτιόνται για όσους «δεν έμειναν σπίτια τους να πολεμήσουν».

«Έκλεινα τα μάτια και έβλεπα παντού αίμα», η φράση αυτή περιγράφει ακριβώς την επικρατούσα κατάσταση.

Ωστόσο μέσα σε όλο αυτό το αιματοκύλισμα, οι άνθρωποι προσπαθούσαν να χτίσουν τις ζωές τους, μέσα στα ερείπια και το σφύριγμα των οβίδων, με τα τραγούδια τους να ακούγονται «πιο δυνατά από τον ήχο που έκαναν οι βόμβες» όταν έσκαγαν.

Πλάνα γέννησης, γάμου αλλά και παιχνίδια με τα παιδιά προσπαθώντας να τους δώσουν κάποιες παιδικές αναμνήσεις, συναντάμε επίσης στην ταινία.

Η Ουάντ δεν ήταν απλός θεατής, αλλά αποτελούσε μέρος της αντίστασης κατά του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ.

«Ήθελα να διαδηλώνω, ήθελα να λάβω μέρος σε όλο αυτό που γινόταν, καθώς το καθεστώς του Άσαντ έκανε λες και δεν υπήρχαμε. Δεν ήξερα από τεχνικές λεπτομέρειες ούτε πώς να στήσω μια κάμερα. Ήθελα απλώς να τραβάω για να δείξω στον κόσμο τι συμβαίνει και πως βομβαρδίζουν νοσοκομεία και σκοτώνουν αμάχους».

«Το να βιντεοσκοπώ έναν πόλεμο σίγουρα δεν ήταν εύκολο κομμάτι, ειδικά όταν δεν ξέρεις ποιος είναι εχθρός και ποιος φίλος. Είχα κερδίσει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων, όμως στον πόλεμο κρατώντας μια κάμερα μπορεί να είσαι και ‘’φίλος’’ αλλά μπορεί να είσαι και ‘’εχθρός’’. Υπήρχε πολιτοφυλακή του καθεστώτος στους δρόμους  στο Χαλέπι και ήξερα πως κρατώντας την κάμερα θα μπορούσα να γίνω πολύ εύκολα στόχος».

«Ακούγαμε τους βομβαρδισμούς να πλησιάζουν»

Όταν στα 18 της η Ουάντ πήγε στο Χαλέπι να σπουδάσει οι γονείς της ανησύχησαν βαθιά, κάτι το οποίο κατάφερε να κατανοήσει όταν έφερε στον κόσμο την κόρη της Σαμά (ουρανός στα αραβικά), από την οποία πήρε το όνομά της η ταινία.

Για ακόμα μια μέρα οι βομβαρδισμοί έχουν ξεκινήσει και αρχίζουν να πλησιάζουν το νοσοκομείο στο οποίο μένει η οικογένεια. Η Ουάντ με το ένα της χέρι κρατάει έντρομη την Σαμά ενώ με το άλλο της χέρι έκανε ό,τι έκανε αδιάκοπα για πέντε χρόνια: βιντεοσκοπούσε.

«Καθημερινά βιώναμε τα ίδια σκηνικά. Ξυπνούσαμε το πρωί και ακούγαμε βόμβες να σκάνε από μακριά και σιγά σιγά να πλησιάζουν. Μπορούσαμε να καταλάβουμε από τον ήχο των εκρήξεων πόσο κοντά είναι σε εμάς. Κάθε φορά που συνέβαινε αυτό έντυνα γρήγορα τη Σαμά και την έδινα σε κάποιον για να τη κρατάει ασφαλή.

»Εκείνη τη στιγμή όταν συμβαίνει αυτό περνάνε όλες οι αρνητικές σκέψεις από το μυαλό σου: ότι θα πεθάνεις, ότι κάποιος αγαπημένος σου άνθρωπος θα πάθει κάτι κακό. Χάσαμε φίλους, πολύ κοντινούς μας στον πόλεμο. Υπήρχαν στιγμές που σκεφτόμουν μήπως έπρεπε να παίρνω τη Σαμά μαζί μου ενώ βιντεοσκοπούσα, να την έχω κοντά μου. Περνάνε δεκάδες σκέψεις εκείνη τη στιγμή από το μυαλό σου.

»Δεν μπορείς να σκεφτείς καθαρά. Όταν τελείωνε ο θόρυβος από τους βομβαρδισμούς και την αναζητούσα, μόλις άνοιγα την πόρτα του δωματίου και την έβλεπα ασφαλή τότε όλα άλλαζαν και ηρεμούσα».